|
Tu.c Le^. Cu'ng Co^ Ho^`n o+? Singapore
__________________________________________ Pha.m Minh DDu+'c
Co^.ng Ho`a Lie^n Bang DDu+'c (CHLBD) la` nu+o+'c
ddu+'ng dda^`u Cha^u A^u ve^` tie^`m lu+.c kinh
te^', la` nu+o+'c co^ng no^ng nghie^.p pha't
trie^?n cao. Mu+'c ta(ng tru+o+?ng du+. ti'nh trong
na(m nay va` na(m 2001 cu?a CHLBD la` 3%. Kho^ng
nhu+~ng the^' ma` CHLBD co' ca'c ba?o hie^?m xa~
ho^.i tu+o+ng ddo^'i to^'t so vo+'i the^' gio+'i,
ca'c ba?o hie^?m nhu+ hu+u tri', tha^'t nghie^.p,
su+'c khoe?,... tu+` ngu+o+`i co' co^ng a(n
vie^.c la`m cho DDe^'n ngu+o+`i tha^'t nghie^.p dde^`u
ddu+o+.c ba?o dda?m. No'i dde^'n CHLBD chu'ng ta
kho^ng the^? kho^ng nha('c dde^'n su+. tho^'ng
nha^'t cu?a nu+o+'c DDu+'c va` EXPO (trie^?n la~m)
2000 trong na(m nay ddu+o+.c.
1. EXPO 2000
Cuo^.c ho.p khoa'n dda.i la^`n thu+' 107 cu?a
Lie^n hie^.p Quo^'c dda~ quye^'t ddi.nh la^'y
Hannover (thuo^.c tie^?u bang Neidersachsen cu?a CHLBD)
la`m ddi.a ddie^?m to^? chu+'c trie^?n la~m the^'
gio+'i trong na(m 2000. Tha`nh pho^' Hannover co'
chu`a Vie^n Gia'c lo+'n nha^'t Cha^u A^u dda~
dda'nh gu.c ca'c ddo^'i thu? ma.nh cu?a mi`nh nhu+
Venedig, Hongkong, Rio de Janerio dde^? tro+?
tha`nh ngu+o+`i to^? chu+'c EXPO cu?a na(m 2000.
DDe^` ta`i cu?a na(m 2000 du+.a tre^n co+ so+? Agenda
21 trong mo^.t cuo^.c ho^.i nghi. cu?a Lie^n
Hie^.p Quo^'c (LHQ) o+? Rio de Janeiro 1992 vo+'i
su+. tham du+. cu?a 179 nu+o+'c va` dda~ ky' 500
trang thoa? hie^.p va` dda~ ky' chu+o+ng tri`nh
ha`nh ddo^.ng cu?a LHQ, cho dde^` ta`i pha't trie^?n
The^' Gio+'i cu?a the^' ky? 21. dde^` ta`i chi'nh
la` kinh te^'t tu+. do, gia?m bo+'t to^?n tha^'t
trong no^ng nghie^.p vi` thie^n tai, dda^`u tu+
to^'t ho+n cho no^ng nghie^.p va` nghie^n cu+'u
khoa ho.c . Thie^'t la^.p ne^`n kinh te^' the^'
gio+'i mo+'i pha't trie^?n. Chu+o+ng tri`nh du+.
ti'nh chi ra khoa?ng 600 ty? ddo^ la, ngoa`i ra,
ho^.i nghi. co`n ke^u go.i cho^'ng ddo'i, gia?m
nghe`o va` mo^i sinh. Song song vo+'i su+. pha't
trie^?n kinh te^' va` ky~ thua^.t, the^' gio+'i dda~
pha?i ddo^'i dda^`u va` cho^'ng cho.i vo+'i
thie^n nhie^n la^~n be^.nh ta^.t. Nga`nh y dda~ co'
nhu+~ng tha`nh co^ng lo+'n trong vie^.c nghie^n
cu+'u ve^` di truye^`n ho.c, hy vo.ng se~ chua^?n
ddoa'n bi.nh chi'nh xa'c ho+n va` ddie^`u che^' ra
ca'c loa.i thuo^'c chu+~a bi.nh co^ng du.ng ho+n.
Nhu+ng ca'c bi.nh hie^?m nghe`o nhu+ Ung Thu+,
Sida, bi.nh So^'t Va`ng, bi.nh Xua^'t Huye^'t Na~o,
BSE... va^~n la` nhu+~ng bi.nh vo^ phu+o+ng cu+'u
chu+~a. Ve^` thie^n nhie^n, su+'c ma.nh tu+.
nhie^n a^'y va^~n ta`n pha' nha^n loa.i ba(`ng mu+a,
ba~o, lu.t, ha.n ha'n... Chi? ti'nh rie^ng trong
hai na(m 97 va` 98, hie^.n tu+o+.ng khi' ha^.u
la. thu+o+`ng El Nini la`m tho+`i tie^'t Nam ba'n
ca^`u bi. xa'o tro^.n , ma('t nu+o+'c vu`ng
Pazifiks no'ng le^n ga^y cho vu`ng Nam My~ va` Cha^u
Phi no'ng va` kho^ sinh ra gio' lo'c va` mu+a
tuye^'t tha^'t thu+o+`ng . To^? chu+'c khi' ha^.u
the^' gio+'i u+o+'c ti'nh thie^.t ha.i do El Nino
ga^y ra la` 77 ty? DDu+'c Ma~, la`m 21 ngu+o+`i
thie^.t ma.ng 4,8 trie^.u ngu+o+`i ma^'t nha` cu+?a.
Do va^.y EXPO 2000 ta.i Hannover CHLBD vo+'i chu?
DDe^` "Con ngu+o+`i - Thie^n nhie^n - Ky~
thua^.t" ca`ng co' y' nghi~a thie^'t thu+.c. Hannover
sau ga^`n mu+o+`i na(m ga^'p ru't xa^y du+.ng,
nga`y 1 tha'ng 6 na(m 2000 to^?ng tho^'ng nu+o+'c
CHLBD, o^ng S. Rau cu`ng gia'm ddo^'c ddie^`u ha`nh
EXPO 2000, cu+.u bo^. tru+o+?ng ta`i chi'nh
tie^?u bang Niedersachsen ba` Birgit Breuel dda~ ca('t
ba(ng kha'nh tha`nh cuo^.c trie^?n la~m the^'
gio+'i 2000 vo+'i su+. tham gia hu`ng ha^.u cu?a 180
nu+o+'c va` ca'c to^? chu+'c quo^'c te^' vo+'i
700 gian ha`ng trie^?n la~m ve^` nhu+~ng tha`nh
tu+.u kinh te^' va` khoa ho.c. Ly' tu+o+?ng cho
mo^.t tu+o+ng lai tu+o+i dde.p la^`n dda^`u tie^n
dda~ ddu+o+.c thu+.c hie^.n. EXPO se~ ddu+o+.c ke'o
da`i tu+` nga`y 1-6-2000 to+'i nga`y 31-10-2000.
U+o+'c ti'nh vo+'i 47 lu+o+.t ngu+o+`i dde^'n
tham du+.
2. CO^.NG HOA` LIE^N BANG DDU+'C (CHLBD)
A. Vi. Tri' DDi.a Ly' - Hi`nh tha'i:
CHLBD cao o+? phi'a Nam va` tha^'p da^`n o+?
phi'a Ba('c. Nu+o+'c DDu+'c o+? trung ta^m Cha^u A^u,
giu+~a ca'c nu+o+'c Skandinavischen o+? phi'a
ba('c va` ca'c nu+o+'c quanh da^~y nu'i Alpen o+?
phi'a Nam, giu+~a ca'c nu+o+'c Ta^y A^u tie^'p
gia'p bie^?n Atlantischen va` ca'c nu+o+'c DDo^ng
A^u. Cu. the^? CHLBD Ba('c gia'p Bie^?n Ba('c va`
DDan Ma.ch, Ta^y gia'p hoa` Lan, Bi?, Luxemburg va`
Pha'p, Nam gia'p Thu.y Sy~ va` A'o DDo^ng gia'p
Ba Lan va` Tie^.p Kha('c. CHLBD bao go^`m nhu+~ng
bi`nh nguye^n, nu'i, ddo^`ng co? va` ru+`ng. Hay
no'i chi'nh xa'c ho+n, 1/3 die^.n ti'ch cu?a
CHLBD la` ru+`ng. 1/2 die^.n ti'ch cu?a CHLBD
DDu+o+.c du`ng la`m canh ta'c trong no^ng nghie^.p.
CHLBD la` mo^.t nu+o+'c DDo^ng da^n nha^'t Ta^y A^u
go^`m 82 trie^.u ngu+o+`i, trong a^'y, ho+n ba^?y
trie^.u ngu+o+`i nu+o+'c ngoa`i so^'ng tre^n
die^.n ti'ch la`: 357.000 km2. Ta^.p trung DDo^ng
da^n cu+ nha^'t la` vu`ng khai tha'c khoa'n sa?n o+?
ga^`n bie^n gio+'i Pha'p - go^`m 11 trie^.u
ngu+o+`i. Thu? ddo^ Ba' lin co' 3 trie^.u ngu+o+`i.
Sau ddo', ma^.t ddo^. da^n cu+ ta^.p trung o+? ca'c
tha`nh pho^' lo+'n nhu+: Hamburg, Munchen,
Frankfurta. M., Koln, tuttgart, Leipzig, Dresden, va`
Hannover. Vu`ng da^n cu+ thu+a tho+'t nha^'t la`
vu`ng Mecklenburg o+? phia' Ba('c. Hi`nh tha'i
dda(.c tru+ng nha^'t cu?a nu+o+'c DDu+'c la` su+.
thay ddo^?i giu+~a ddo^`i nu'i va` ddo^`ng ba(`ng,
chen va`o dda^'y la` so^ng ho^` cha.y da`i ra
bie^?n sau ddo', ma(.t dda^'t ddu+o+.c phu? ba(`ng
mo^.t bo+` bie^?n ca.n. Chi'nh su+. dda da.ng ve^`
hi`nh tha'i ddo' dda~ ta.o cho nu+o+'c ddu+'c co'
nhu+~ng co^ng tri`nh kie^'n tru'c li.ch su+? va`
nhu+~ng dda`i tu+o+?ng nie^.m co^? o+? Rothenburg
dde^'n nhu+~ng tha'nh ddu+o+`ng o+? tha`nh pho^'
Kolner dda~ xa^y du+.ng tu+` na(m 752, nha` tho+`
hoa`ng dde^' Wihelm o+? Ba' Lin, tu+` ngo.n ha?i
dda(ng cao 52,5 me't xa^y tu+` na(m 1885 o+?
Bremerhaven dde^'n co^?ng tha`nh Bradenburg o+? Ba'
Lin ddu+o+.c xa^y ca^'t tu+` na(m 1789. DDe^'n
ca'c nha` cu?a Hoa`ng DDe^' o+? Magdeburger dde^'n
tha`nh tri` va` la^u dda`i o+? Nerschwanstein ma`
vua Ludwig II cu?a Bayern dda~ dda'nh chie^'m
tu+` the^' ky? thu+' 19. Ta^'t ca? ddie^`u thuo^.c
ve^` vo^ so^' ca'c ky` quan cu?a nu+o+'c DDu+'c.
Su+. mong muo^'n tho^'ng nha^'t dda^'t nu+o+'c
cu?a nha^n da^n DDo^ng DDu+'c ddu+o+.c su+. ha^.u
thua^?n ma.nh me~ cu?a ca'c nu+o+'c phu+o+ng Ta^y.
Nhu+ng chi'nh quye^`n co^.ng sa?n DDo^ng DDu+'c
va` Nga co+ ba?n la` ba'c bo? su+. tho^'ng nha^'t
nu+o+'c DDu+'c. Trong lu'c ddo' thi` thu?
tu+o+'ng Ta^y DDu+'c - o^ng Helmut Kohl hi`nh tha`nh
mo^.t ke^' hoa.ch tho^'ng nha^'t nu+o+'c DDu+'c la^u
da`i vo+'i nhie^`u giai ddoa.n. Nhu+ng su+.
tho^'ng nha^'t nu+o+'c DDu+'c dda~ xa?y ra qua' nhanh
ngoa`i du+. ti'nh cu?a ca'c chi'nh tri. gia the^'
gio+'i. Sau khi to^?ng bi' thu+ co^.ng sa?n
DDo^ng DDu+'c o^ng Erich Honecker tu+` chu+'c, ha`ng
nga`y, ha`ng nga`n ngu+o+`i ty. na.n tu+` Ta^y
DDu+'c tro+? ve^` bie^?u ti`nh ke^u go.i mau cho'ng
tho^'ng nha^'t nu+o+'c DDu+'c. La`m cho uy ti'n
cu?a nha` nu+o+'c DDo^ng DDu+'c bi. suy su.p.
dda^`u na(m 90, la^`n dda^`u tie^n nha` nu+o+'c
DDo^ng DDu+'c to^? chu+'c ba^`u cu+? tu+. do va` che^'
ddo^. da^n chu? dda^`u tie^n cu?a DDo^ng DDu+'c
do o^ng Lothar de Maiziere la` thu? tu+o+'ng
chi'nh thu+'c dda~ ho.p ba`n vo+'i chi'nh phu? Ta^y
DDu+'c ve^` vie^.c tho^'ng nha^'t nu+o+'c DDu+'c.
Tha'ng 7 na(m 1990 su+. tho^'ng nha^'t ve^` tie^`n
te^., kinh te^' va` xa~ ho^.i cu?a hai nu+o+'c
DDo^ng va` Ta^y DDu+'c ddu+o+.c thu+.c hie^.n.
DDo^`ng tie^`n Mark cu?a Ta^y DDu+'c dda~ chi'nh
thu+'c la` ddo^`ng tie^`n cu?a toa`n nu+o+'c DDu+'c.
Su+. tho^'ng nha^'t nu+o+'c DDu+'c dda~ ddu+o+.c
su+. u?ng ho^. cu?a ca'c cu+o+`ng quo^'c tha('ng
tra^.n sau the^' chie^'n. Va` nga`y 03 tha'ng 10
na(m 1990 tro+? tha`nh nga`y tho^'ng nha^'t
nu+o+'c DDu+'c va` cu~ng la` nga`y quo^'c kha'nh
nu+o+'c CHLBD.
B. Co^.ng Ho`a Lie^n Ban DDu+'c nga`y nay:
CHLBD go^`n mu+o+`i sa'u tie^?u ban: Baden,
Wurttembrrg, Bayern, Berlin, Brandenburg, Bremen,
Hamburg, Hessen, Mecklenburg-Vorpommern,
Niedesachsen, Nordrhein-Westfalen, Rheinland-Plalz, Saarland,
Sachsen-Anhalt, Schleswig-Holstein, Thuringen.
Mo^~i tie^?u bang co' nhu+~ng DDa(.c ti'nh rie^ng;
co' bie^.n pha'p, quo^'c ho^.i, chi'nh phu?.
DDu+'ng dda^`u nha` nu+o+'c DDu+'c la` chu? ti.ch
nu+o+'c. DDu+'ng dda^`u chi'nh phu? la` thu?
tu+o+'ng, du+o+'i thu? tu+o+'ng la` ca'c bo^. tru+o+?ng
lie^n bang. Ho^.i ddo^`ng la^.p pha'p co' quo^'c
ho^.i lie^n bang DDu+'c go^`m 662 dda.i Bie^?u,
ca'c dda.i bie^?u quo^'c ho^.i cu+' bo^'n na(m
ba^`u cu+? mo^.t la^`n, trong quo^'c ho^.i DDu+'c
nga`y ho^m nay go^`m co' sa'u dda?ng pha'i dda.i
die^.n cho nha^n da^n go^`m: Lie^n Minh Da^n chu?
Thie^n Chu'a Gia'o (CDU), Lie^n Minh Xa~ Ho^.i
Thie^n Chu'a Gia'o (CSU), dda?ng Da^n Chu? Tu+. Do
(FDP), dda?ng Xanh (Grune), dda?ng Da^n Chu? Xa~
Ho^.i (PDS), va` dda?ng Xa~ Ho^.i Da^n Chu? (SPD).
Ngoa`i quo^'c ho^.i DDu+'c co`n co' Ho^.i DDo^`ng
lie^n bang, co' 68 tha`nh vie^n bao go^`m ca'c
dda.i die^.n tie^?u bang, so^' lu+o+.ng dda.i
die^.n trong ho^.i ddo^`ng tu`y thuo^.c va`o so^' da^n
trong tie^?u bang. Toa` a'n ha`nh pha'p lie^n
bang la` co+ quan dda.i die^.n cao nha^'t nu+o+'c
ddu+'c thi` ha`nh va` ba?o ve^. bie^.n pha'p nha`
nu+o+'c.
CO^.NG HOA` LIE^N BANG DDU+'C & NHU+~NG CON SO^'
Te^n chi'nh thu+'c: Co^.ng Hoa` Lie^n Bang DDu+'c (BRD)
Thu? DDo^: Ba'lin (berlin)
Da^n so^': 81817,000 ngu+o+`i (1996)
Die^.n ti'ch: 357 022 km2
Tie^`n te^.: DDo^`ng DDu+'c Ma~ (2,129 DM = 1 USD)
To^n gia'o: 34% dda.o tin la`nh, 34% thie^n chu'a gia'o
Giao tho^ng: 43 687 km ddu+o+`ng sa('t (1993) va` 58 595 trie^.u km ddu+o+`ng bo^.
Ba'o chi': co' 369 to+`, a^'n ba?n 25,000.000 to+`/ 1 na(m (1997)
To^?ng thu nha^.p quo^'c da^n ti'nh theo dda^`u ngu+o+`i la` (BSP/ngu+o+`i) 27,510.00 UDS (1995)
DDu+'c Quo^'c nga`y 9-20-2000
Pha.m Minh DDu+'c
|
