Thuo+? xu+a, nu'i Tu+? Tra^`m, thuo^.c la`ng Long Cha^u, ti?nh Ha` DDo^ng la` vu`ng ru+`ng thie^ng nu+o+'c ddo^.c. Nu'i cao hie^?m tro+? va` ru+`ng da`y dda(.c, va^y bo.c bo^'n be^`. Da^n chu'ng so^'ng du+o+'i cha^n nu'i, phi'a ngoa`i bi`a ru+`ng. DDa^y la` vu`ng dda^'t tha^'p, co' nu+o+'c tu+` ca'c khe nu'i ddo^? ve^` ne^n da^n ca`y ca^'y va` cha(n nuo^i ddu+o+.c.
Tre^n nu'i co' mo^.t hang ddo^.ng a^m u, i't ngu+o+`i lai va?ng, go.i la` DDo^.ng A^m Phu?. DDo^.ng na`y na(`m be^n su+o+`n nu'i, cheo leo, tra('c tro+?. Su+'c ngu+o+`i bi`nh thu+o+`ng kho^ng the^? leo le^n to+'i ddo^.ng ddu+o+.c. Ngu+o+`i ta ddo^`n ra(`ng, tu+` trong ddo^.ng tro^ng le^n, tho^ng ta^.n tro+`i, quanh na(m ma^y phu? mi.t mu`, nhi`n xuo^'ng, sa^u hun hu't, kho^ng bie^'t dde^'n dda^u la` dda'y. DDo^.ng na`y hoang va('ng, chi? co' chim va` khi? co' the^? be'n ma?ng dde^'n.
Tu.c truye^`n ra(`ng, trong ddo^.ng co' ke? cu+ ngu., ngu+o+`i kho^ng pha?i ngu+o+`i, thu' cha(?ng ra thu'. Ke? ddo', ga^`n vo+'i ma qui? va` xa loa`i ngu+o+`i. Kho^ng ai tro^ng tha^'y ma(.t. DDe^m dde^m, ngu+o+`i ta chi? nghe tie^'ng ru' qua'i go+~ tu+` phi'a ddo^.ng vang do^.i ve^` la`ng. Tie^'ng ke^u tha?m thie^'t, re^`n ri~ nhu+ tu+`
co~i a^m ty re'o go.i ho^`n ngu+o+`i. Kho^ng ai bie^'t sinh va^.t ddo' la` gio^'ng gi`, be`n ddo^`n vo+'i nhau, dda(.t te^n la` Ma Vu+o+ng.
Da^n cu+ trong la`ng Long Cha^u tuy thu+a tho+'t, so^'ng trong vu`ng ru+`ng nu'i heo hu't, nhu+ng kho^ng vi` the^' ma` la.c ha^.u. Co' la('m ngu+o+`i theo ddu+o+`ng ho.c va^'n. Trong la`ng, co' gia ddi`nh ho. Cao, vo^'n tinh tho^ng chu+~ nghi~a, gio?i thi phu'. Do`ng ho. na`y, thuo+? tru+o+'c co' ngu+o+`i ddo^~ to+'i tu' ta`i, nhu+ng ma^'y ddo+`i sau, con cha'u ga(.p nhie^`u la^.n dda^.n tre^n ddu+o+`ng co^ng danh.
DDe^'n ddo+`i Cao Ban, gia ddi`nh ca`ng the^m sa su't. Anh la` ngu+o+`i hie^'u ho.c, sie^ng na(ng, hay chu+~ nhu+ng ho?ng dda~ ba ky` thi. Na(m a^'y, Cao Ban ddu+o+.c ba mu+o+i sa'u tuo^?i. Nha` Cao Ban qua' nghe`o, ngoa`i vo^'n lie^'ng chu+~ nghi~a, anh kho^ng the^? la`m nghe^` gi` kha'c. Ma^'y na(m tru+o+'c, anh co' mo+? tru+o+`ng da.y ho.c, ddu+o+.c va`i ho.c tro`. Ho. tra? co^ng da.y ho.c cho Cao Ban ba(`ng khoai, sa('n hay ba^'t cu+' loa.i ngu~ co^'c na`o. Nhu+ng cha(?ng ddu+o+.c bao la^u, ho.c tro` la^`n lu+o+.t tho^i ho.c. DDe^'n mo^.t lu'c, lo+'p ho.c cu?a anh kho^ng co`n ai. Cao Ban tu'ng thie^'u qua', ba'n he^'t mo.i thu+' dde^? ddo^?i ga.o va` thu+'c a(n. Cuo^'i cu`ng, trong nha` Cao Ban kho^ng co`n gi`. Vo+. anh cha'n a?nh nghe`o tu'ng, ddi la`m le~ cho Le^ DDi.nh, mo^.t ha`o phu' trong la`ng. on ga'i Cao Ban cu~ng bo? theo mo^.t ngu+o+`i buo^n ba'n ha`ng chuye^'n, hay
xuo^i ngu+o+.c tu+` ti?nh tha`nh ve^` ca'c vu`ng ru+`ng nu'i xa xo^i.
Cao Ban chi? co`n mo^.t con cho' o^'m ye^'u. No' ddo'i qua', cha.y rong kie^'m a(n u~ng bi. ngu+o+`i kha'c ba('t tro^.m, a(n thi.t. Cha'n ddo+`i, Cao Ban muo^'n tu+. a^~n. Anh la` mo^.t ke? si~ tha^'t chi', cha^n tay me^`m ye^'u ma` tinh tha^`n a.i ba.c nhu+o+.c. Treo co^?, Cao Ban kho^ng ti`m ddu+o+.c da^y. Mo^? bu.ng,
Cao Ban chi? co`n con dao cu`n. Anh nga.i, dda^m da^y du+a, ma'u ddo^? hie^`u, ddau ddo+'n ma` kho^ng che^'t ddu+o+.c.
DDe^m ddo', Cao Ban na(`m trong nha`, cho+.t nghe tie^'ng ke^u tho^'ng thie^'t tu+`tre^n nu'i vo.ng ve^`. Anh cho+.t nghi~ ra mo^.t ca'ch dde^? gia?i quye^'t va^'n dde^`. a'ch na`y, ti'nh ra o^?n tho?a, kho^ng ba('t Cao Ban pha?i quye^'t ddi.nh hu+~ng ha`nh ddo^.ng ghe^ go+'m dde^? tu+. ke^'t lie^~u ddo+`i mi`nh. Anh cu+' vie^.c va`o u+`ng, ti`m ca'ch tre`o le^n nu'i, da^ng ma.ng cho Ma Vu+o+ng a(n thi.t la` ong.
Nghi~ va^.y, Cao ban thu+.c hie^.n ngay. Sa'ng ho^m ddo', tro+`i co`n tinh
su+o+ng, ma(.t tro+`i chu+a le^n kho?i ra(.ng nu'i be^n kia ru+`ng, Cao Ban dda~ hua^?n bi. xong. Anh mang theo lu+o+ng kho^, nu+o+'c uo^'ng, da^y thu+`ng, va` on dao cu`n.
Cao Ban ra kho?i nha`, ddi ve^` hu+o+'ng nu'i Tu+? Tra^`m. Nha` Cao Ban vo^'n ghe`o, na(`m ta^.n cuo^'i la`ng ne^n kho^ng xa ru+`ng la('m. Anh ddi mo^.t qua~ng,
tho+`i gian chu+a ta`n mo^.t pha^`n tu+ ca^y nhang, dda~ dde^'n bi`a ru+`ng.
Vo^'n kho^ng quen hoa.t ddo^.ng, Cao Ban ddi mo^.t ddoa.n ddu+o+`ng nga('n dda~ ca?m ha^'y me^.t. Anh du+`ng la.i phi'a ngoa`i ru+`ng, nga^?ng dda^`u nhi`n le^n nu'i,
nu+?a muo^'n ddi tie^'p, nu+?a la.i muo^'n quay ve^`.
Ma(.t tro+`i ba('t dda^`u le^n cao, qua' ddi?nh nu'i Tu+? Tra^`m. A'nh na('ng dda^`u nga`y da~ chie^'u gay ga('t, no'ng hu+`ng hu+.c. Mo^` ho^i cha?y da`i qua tra'n Cao
Ban, tra`n xuo^'ng ma('t. Anh vu+`a me^.t la.i cha'n na?n. Cao Ban nhi`n tro+? a.i ddu+o+`ng cu~. Tro+`i dda^`y su+o+ng mu`. Anh kho^ng tha^'y la`ng ma.c, nha` cu+?a da^u nu+~a. Ca(n nha` cu?a anh cu~ng chi`m khua^'t trong su+o+ng.
Cao Ban hi`nh dung la.i ca(n nha` tranh xie^u ve.o, gia ddi`nh tan na't, o+. con dda~ bo? ddi. Tro+? ve^` dde^? la`m gi`, Cao Ban bie^'t, la.i pha?i tie^'p o^'i cuo^.c so^'ng nha`m cha'n va` phie^`n muo^.n. Nghi~ va^.y, anh cu+o+ng quye^'t u't dao ga.t ca^y ru+`ng, ti`m lo^'i ddi.
Ca`ng ddi, Cao Ban ca`ng hoa?ng so+.. Ru+`ng ra^.m da`y dda(.c, kho^ng co' lo^'i
ddi. Con dao cu`n trong tay anh chi? co' the^? ca('t ddu+o+.c ma^'y nha'nh a^y nho?, kho^ng the^? na`o de.p no^?i nhu+~ng bu.i ra^.m hay tha^n ca^y lo+'n.
Cao Ban lo`n la'ch, ga('ng gu+o+.ng ma` ddi. Anh ca`ng va`o sa^u, ru+`ng ca`ng a^.m. Co' lu'c, Cao Ban kho^ng co`n lo^'i ddi nu+~a. Anh pha?i le^'t, ro^`i chui
qua ca'c bu.i ra^.m. Gai mo'c qua^`n a'o Cao Ban ra'ch ta? to+i va` ca`o da hi.t anh tra^`y na't.
DDe^m ddo', Cao Ban tre`o le^n mo^.t tha^n ca^y co' cha'ng ba dde^? ngu? ta.m. Ve^` de^m su+o+ng xuo^'ng da`y mu`, gio' tho^?i lie^n tu.c, ri't tu+`ng ho^`i. Ta^'m a'o o?ng manh cu?a Cao Ban che kho^ng ddu? a^'m cho tha^n the^? ga`y co`m, tro+ u+o+ng cu?a anh. Ho+n nu+~a, thu' ru+`ng ke^u ga`o kho^ng ngo+'t. Tie^'ng khi? u+o+.n ke^u chi' cho'e. Tie^'ng loa`i chim gi` ddo' cu+' ke^u oang oa'c tu+`ng ho^`i. La^u la^u co' tie^'ng ro^'ng cu?a mo^.t loa.i da~ thu', Cao ban nghi~ la` co.p, vu+`a tra^`m vu+`a lo+'n, vang re^`n ca? ru+`ng sa^u. Cao Ban dda~ ddo'i, me^.t, la.i the^m la.nh va` so+. ne^n kho^ng ngu? ddu+o+.c. Anh na(`m co tay, bo' go^'i, run la^.p ca^.p. Cao Ban nghi~ dde^'n ma'i nha` xie^u ve.o, tro^'ng tru+o+'c ho+? sau. Ba^y gio+`, anh mo+'i bie^'t ddu+o+.c, ngu? trong ngo^i nha` ddo' a^'m ho+n ngoa`i ru+`ng qua' nhie^`u. Co' ddu+o+.c chu't co+m kho^, mo^.t i't muo^'i va` nu+o+'c la~, qua? tha^.t tuye^.t vo+`i. Cao Ban ca`ng nghi~, ca`ng luye^'n tie^'c ddo+`i so^'ng ye^n la`nh trong la`ng.
Na(`m suy nghi~ mie^n man, me^.t qua', anh thie^'p ddi lu'c na`o kho^ng hay.
Sa'ng ho^m sau, ma(.t tro+`i chu+a lo' da.ng, Cao Ban dda~ le^n ddu+o+`ng. Anh le^
le^'t ga^`n mo^.t nga`y, to+'i chie^`u to^'i mo+'i dde^'n ddu+o+.c cha^n nu'i. Lu+o+ng kho^ dda~ he^'t ma` nu+o+'c cu~ng ca.n, Cao Ban kho^ng da'm du+`ng cha^n. Anh ti`m
ddu+o+`ng, tre`o le^n nu'i.
Lu'c na`y, tra(ng co`n khuye^'t nhu+ng sa'ng lung linh, ddu? cho Cao Ban tha^'y ddu+o+.c ca?nh va^.t chung quanh. Anh nhi`n le^n, va'ch nu'i do^'c ddu+'ng, dda' lo+?m cho+?m. Cao Ban bie^'t, tre`o le^n cao, lo+~ nga~ xuo^'ng se~ che^'t tan tha^y na't thi.t. DDa~ quye^'t lo`ng, anh nghi~, che^'t la` cu`ng, nhu+ng chi? tie^'c la` chu+a tha^'y ddu+o+.c Ma Vu+o+ng. Ne^'u che^'t kie^?u te' nu'i thi` tha` anh treo co^? ta.i nha` cho xong.
Nghi~ va^.y, Cao Ban ca^?n tha^.n, co^' ga('ng leo le^n. Ca`ng le^n cao, gio' ca`ng tho^?i ma.nh, la.nh buo^'t xu+o+ng. Ga^`n nu+?a dde^m, Cao Ban le^n dde^'n lu+ng chu+`ng nu'i. DDo'i, kha't, va` la.nh khie^'n anh kie^.t su+'c.
Cao Ban kho^ng bie^'t ddo^.ng A^m Phu? na(`m o+? dda^u. DDa~ ma^'y la^`n, anh ddi.nh buo^ng tay, ro+i xuo^'ng vu+.c tha(?m cho xong. Nhu+ng nghi~ la.i, Cao Ban
tie^'c co^ng. Tuy cha'n ddo+`i, muo^'n tu+. va^.n nhu+ng anh kho^ng muo^'n che^'t kie^?u bi`nh thu+o+`ng. Pha?i na.p ma.ng cho Ma Vu+o+ng a(n thi.t, anh mo+'i cam lo`ng.
Cao Ban co`n ddang nghi~ ngo+.i, ddo^.t nhie^n co' tie^'ng ru' la?nh lo't ngay tre^n ddi?nh dda^`u.
Trong dde^m va('ng la(.ng, tie^'ng hu' kho^ng lo+'n la('m nhu+ng a^m thanh ma qua'i va` the^ lu+o+ng khie^'n Cao Ban run ra^?y, suy't chu't nu+~a dda~ buo^ng tay. Ma^'y vie^n dda' du+o+'i cha^n anh ro+i lo^ng lo^'c xuo^'ng trie^`n nu'i.
Cao Ban ni'n tho+?, kho^ng da'm tie^'n le^n nu+~a.
Tro+`i ve^` khuya, gio' ca`ng ma.nh va` la.nh ho+n. Cao Ban co ngu+o+`i, im la(.ng cho+` ddo+.i. Tho+`i gian tro^i qua tha^.t cha^.m. Tra(ng le^n cao, in bo'ng anh da^.t do+` tre^n va'ch dda'. Cao Ban tha^'y ca'i bo'ng cu~ng di. ho+.m. No' cu+' cha^.p cho+`n, nha?y mu'a, uo^'n e'o tre^n va'ch dda' lo^`i lo~m.
Cao Ban vu+`a so+. vu+`a nga.c nhie^n. Anh nhi`n le^n tro+`i. Ma^y ke'o tu+`ng ma?ng, tro^i cha^`m cha^.m. Chu'ng che la^'p ma(.t tra(ng tu+`ng cha^.p. Ba^'y gio+`,
anh hie^?u, ta.i sao ca'i bo'ng mu'a may nhu+ va^.y. Bo+'t so+., Cao Ban da^`n mo` leo le^n. Tay anh cha.m va`o mo^.t mo^ dda'. Cao Ban ca?m tha^'y phi'a tre^n ba(`ng pha(?ng, bie^'t dda~ dde^'n mo^.t cho^~ ye^n o^?n, co' the^? tru' tha^n ddu+o+.c.
Ra'n su+'c mo^.t ho^`i, Cao Ban leo ddu+o+.c le^n ghe^`nh dda'. Phi'a tre^n la` mo^.t khoa?ng ro^.ng pha(?ng phiu. Anh mu+`ng tha^`m, bo` da^`n va`o trong.
Bo^~ng nhie^n Cao Ban nghe co' tie^'ng ho?i, gio.ng kha`n ddu.c:
-- Ai ddo'?
Giu+~a dde^m khuya, trong nu'i hoang vu, cho+.t co' tie^'ng ngu+o+`i pha't ra ba^'t cho+.t la`m sao Cao Ban kho^ng kho?i hoa?ng so+. dde^'n tha^'t kinh. Anh nga~ qui. xuo^'ng, na(`m im, run la^y ba^?y.
Gio.ng kha`n kha`n ddo' la.i ca^'t le^n:
-- Ta ho?i, ngu+o+i la` ai?
Cao Ban li'u lu+o+~i, kho^ng tra? lo+`i ddu+o+.c. Ke? a^'y qua't lo+'n:
-- Ngu+o+i la` ai?
Cao Ban la('p ba('p:
-- Da... Cao Ban...
-- Ngu+o+i te^n Cao Ban?
-- Da....
-- Ngu+o+i le^n dda^y la`m gi`?
-- Da....
Cao Ban va^~n co`n li'u lu+o+~i, kho^ng no'i the^m ddu+o+.c.
Ngu+o+`i a^'y ho?i:
-- Ngu+o+i so+. ta la('m pha?i kho^ng?
-- Da....
-- Ngu+o+i dda~ so+., ta.i sao le^n dda^y?
-- Da.... con muo^'n che^'t...
-- Ngu+o+i muo^'n che^'t thi` co' tra(m nghi`n ca'ch, ta.i sao le^n dda^y la`m gi`?
Cao Ban nghe gio.ng ngu+o+`i na`y kho^ng hung du+~ ne^n bo+'t so+.. Anh a^'p u'ng ho?i:
-- Nga`i co' pha?i la` Ma Vu+o+ng hay kho^ng?
-- Ma Vu+o+ng! Ta.i sao ngu+o+i go.i ta la` Ma Vu+o+ng?
-- Ngu+o+`i trong la`ng go.i nga`i la` Ma Vu+o+ng.
Cao Ban vu+`a du+'t lo+`i, ddo^.t nhie^n Ma Vu+o+ng cu+o+`i ru' le^n. Tie^'ng cu+o+`i tha^.t bi pha^~n. A^m thanh tu+.a nhu+ tie^'ng ke^u cu?a mo^.t loa`i lang so'i, vu+`a ddie^n da.i vu+`a ua^'t u+'c.
Qua' khie^'p dda?m, Cao Ban na(`m mo.p xuo^'ng, van xin:
-- Xin nga`i a(n thi.t con... ddu+`ng ke^u ru' nu+~a...
Tie^'ng cu+o+`i cho+.t ngu+ng ba(.t ro^`i gio.ng no'i tha?ng tho^'t ca^'t le^n:
-- Ta.i sao ta pha?i a(n thi.t ngu+o+i?
-- Ta.i vi` nga`i la` Ma Vu+o+ng.
-- Ai no'i vo+'i ngu+o+i, ta la` Ma Vu+o+ng?
-- Da^n trong la`ng.
-- Ta.i sao da^n la`ng no'i ta la` Ma Vu+o+ng?
-- Ta.i vi` nga`i xe' xa'c ngu+o+`i.
-- DDu'ng va^.y, ro^`i sao nu+~a?
-- Ta.i vi` nga`i cha(.t dda^`u, ca('t co^? ngu+o+`i.
-- DDu'ng the^', ro^`i sao nu+~a?
-- Ta.i vi` nga`i uo^'ng ma'u ngu+o+`i.
-- Kho^ng sai.
-- Ta.i vi` nga`i vu+`a gie^'t ngu+o+`i vu+`a cu+o+`i...
-- DDu'ng he^'t.
Cao Ban ke^u ru' le^n:
-- Tro+`i o+i, nga`i ddu'ng la` Ma Vu+o+ng ro^`i. Xin nga`i a(n thi.t con.
-- Ta.i sao ta pha?i a(n thi.t ngu+o+i?
-- Con cha'n ddo+`i, ti`m le^n dda^y dde^? che^'t.
-- DDu+o+.c, ta nha^.n la` Ma Vu+o+ng. Nhu+ng ngu+o+i ...
Cao Ban a^'p u'ng ho?i:
-- Da. sao?
-- Ngu+o+i bo` la.i dda^y.
-- Con bo` kho^ng no^?i.
-- The^' thi` nha` ngu+o+i le^'t la.i dda^y.
-- Da., con le^'t cu~ng kho^ng no^?i.
Ma Vu+o+ng bu+.c bo^.i ho?i:
-- The^' thi`, ta.i sao ngu+o+i leo le^n dda^y ddu+o+.c?
Cao Ban dda'p:
-- Con le^n to+'i dda^y la` he^'t su+'c ro^`i. Xin nga`i gie^'t con ngay, ro^`i ha~y a(n thi.t. Nga`i ddu+`ng ha`nh ha. con.
-- Ta ba?o ngu+o+i bo` to+'i dda^y.
-- Da.... da. ...
-- Ga^`n chu't nu+~a.
-- Da....
-- DDu+o+.c ro^`i, ngu+o+i nga^?ng ma(.t le^n.
-- Con kho^ng da'm.
-- Ngu+o+i co' gan le^n dda^y ga(.p ta ma`. Ta.i sao ba^y gio+` ngu+o+i la.i nha't nhu+ va^.y?
-- Con la` ke? nha't gan ma`.
-- Kho^ng! Ngu+o+i la` mo^.t ddu+'a can dda?m.
Cao Ban ca~i la.i:
-- Kho^ng pha?i, con la` ke? nha't nhu'a.
-- Ngu+o+i kho^ng nha't.
-- Ne^'u con can dda?m, dda~ tu+. va^~n che^'t trong la`ng ro^`i.
-- Ta kho^ng ca~i vo+'i ngu+o+i nu+~a. Ba^y gio+` ngu+o+i nga^?ng ma(.t nhi`n ta xem.
-- Con kho^ng da'm.
Ma Vu+o+ng bu+.c tu+'c qua't:
-- Ngu+o+i da'm tra'i lo+`i ta sao?
-- Kho^ng pha?i va^.y?
-- The^' thi` ngu+o+i thu+? nhi`n ta xem sao.
-- Da. ...
Cao Ban nga^?ng dda^`u le^n. A'nh tra(ng chie^'u lung linh va`o va'ch dda'. Tru+o+'c ma(.t anh, va'ch dda' lo~m sa^u va`o ta.o tha`nh mo^.t ca'i ddo^.ng. No+i ddo'
co' mo^.t o^ng gia`, ra^u to'c phu? dda^`y ma(.t, ddang ngo^`i tre^n mo^.t ta?ng dda' tha^'p.
Da'ng o^ng cao lo+'n. O^ng ngo^`i ma` tha^n ngu+o+`i cao su+`ng su+~ng, hai ca'nh tay da`i, tho`ng qua go^'i. Hai cha^n xe^'p la.i, da`i thu+o+.t. Tre^n ngu+o+`i o^ng co`n va`i ma?nh va?i na^u, dda~ mu.c na't.
Ma Vu+o+ng la.nh lu`ng ho?i:
-- Ngu+o+i tha^'y ta the^' na`o?
Cao Ban run ra^?y dda'p:
-- Con kho^ng tha^'y gi` ca?.
-- Ta.i sao ngu+o+i kho^ng tha^'y? Bo^. ngu+o+i ddui hay sao?
-- Kho^ng pha?i, con chi? tha^'y ra^u to'c cu?a nga`i.
-- DDu+o+.c, sa'u mu+o+i na(m ro^`i, ra^u to'c ta mo.c da`i nhu+ va^.y.
-- Da. ...
-- Ngu+o+i tha^'y ta gio^'ng Ma Vu+o+ng la('m sao?
-- Da., con dda^u bie^'t Ma Vu+o+ng nhu+ the^' na`o.
-- Ngu+o+i ba?o ta la` Ma Vu+o+ng. I't ra ngu+o+i cu~ng hi`nh dung trong dda^`u, Ma Vu+o+ng nhu+ the^' na`o chu+'.
-- Da., Ma Vu+o+ng du+~ to+.n, ma('t lo^`i, mie^.ng ro^.ng, ra(ng nanh, mo'ng nho.n ...
Nghe Cao Ban no'i va^.y, Ma Vu+o+ng lie^`n ve'n ra^u to'c le^n, ha^'t ha`m ho?i:
-- Ngu+o+i nhi`n ta cho ky~ xem sao?
Cao Ban cha(m chu' nhi`n Ma Vu+o+ng mo^.t ho^`i. Anh tha^'y o^ng gia` kho^ng ro~ la('m, nhu+ng qua? nhie^n o^ng ta co' ma('t, mu~i, mie^.ng nhu+ mo^.t ngu+o+`i bi`nh thu+o+`ng.
-- The^' na`o? Ta co' gio^'ng loa.i Ma Vu+o+ng nhu+ ngu+o+i vu+`a no'i hay kho^ng?
Cao Ban la('c dda^`u. Ma Vu+o+ng ga(`n gio.ng ho?i:
-- Ngu+o+i la` Cao Ban, cha'n ddo+`i, muo^'n che^'t pha?i kho^ng?
Cao Ban ga^.t dda^`u. Ma Vu+o+ng ho?i tie^'p:
-- Ta.i sao ngu+o+i muo^'n che^'t?
-- Con nghe`o kho^?, thi ro+'t, vo+. la`m le~ cho ngu+o+`i ta. Con ga'i bo? tro^'n theo trai. Co`n mo^.t con cho' cu~ng bi. ngu+o+`i ta a(n thi.t ma^'t.
Ma Vu+o+ng ha(`n ho.c no'i:
-- Vo+. ngu+o+i co`n so^'ng, con ngu+o+i co`n so^'ng. Ngu+o+i kho^ng ddu+o+.c che^'t.
Cao Ban la('c dda^`u no'i:
-- Con kho^ng co`n le~ so^'ng, ne^n che^'t cho xong.
-- Le~ so^'ng cu?a ngu+o+i la` do ngu+o+i ta.o ne^n. Ta.i sao ngu+o+i vay mu+o+.n le~ so^'ng cu?a ngu+o+`i kha'c?
-- Con dda^u vay mu+o+.n le~ so^'ng cu?a ai?
-- Vo+. con ngu+o+i chu+' ai. Ngu+o+i pha?i la` ke? ddem le~ so^'ng cho ngu+o+`i kha'c chu+' kho^ng pha?i ngu+o+`i kha'c ddem le~ so^'ng cho ngu+o+i.
Cao Ban la('c dda^`u no'i:
-- Nga`i no'i thi` de^~ nhu+ng la`m thi` kho'.
-- DDu+o+.c, ta se~ ba`n lua^.n vo+'i ngu+o+i sau. Ba^y gio+` nghe ta ho?i. Vo+. ngu+o+i la`m le~ cho ai?
-- Da., vo+. con la`m le~ cho te^n ha`o phu' Le^ DDi.nh.
Ma Vu+o+ng ho?i ga(.n la.i:
-- Le^ DDi.nh, no' thuo^.c do`ng ho. Le^? No' bao nhie^u tuo^?i?
-- Da., ha('n sa'u mu+o+i ba tuo^?i.
Ma Vu+o+ng ngu+?a ma(.t le^n tro+`i cu+o+`i sa(.c su.a. Gio.ng cu+o+`i vu+`a ua^'t u+'c vu+`a tho^'ng thie^'t. Cao Ban nghe gio.ng cu+o+`i Ma Vu+o+ng the^ lu+o+ng qua'.
Anh ngo^`i ni'n la(.ng, so+. ha~i. Cho+.t Ma Vu+o+ng ngu+ng cu+o+`i, ha^.m hu+.c no'i:
-- No' la` con cu?a Le^ DDa?ng. DDa'ng le~ ta dda~ gie^'t no' tu+. na(m xu+a ro^`i.
Cao Ban ngo+ nga'c ho?i:
-- Nga`i no'i gi`?
-- Ta co' no'i nha` ngu+o+i cu~ng kho^ng hie^?u. The^' thi` con ga'i cu?a ngu+o+i
ra sao ro^`i?
-- Da., no' bo? tro^'n theo mo^.t te^n la'i buo^n.
Ma Vu+o+ng im la(.ng mo^.t lu'c ro^`i no'i:
-- Nha` ngu+o+i co`n may ma('n ho+n ta.
Cao Ban ngao nga'n ho?i:
-- Ta.i sao nga`i bie^'t to^i may ma('n ho+n nga`i?
-- Vi` ta bie^'t chuye^.n cu?a ngu+o+i, nhu+ng ngu+o+i kho^ng bie^'t chuye^.n cu?a ta.
Cao Ban cha'n na?n no'i:
-- Con la` ke? ba.c phu+o+'c. Con chi? muo^'n che^'t.
-- Ta.i ngu+o+i co`n ngu.p la(.n trong nhu+~ng tho'i tu.c cu?a ne^'p so^'ng con ngu+o+`i. Ne^'u ngu+o+i ha`nh xu+? chuye^.n ddo+`i theo dda.o cu?a tro+`i thi` ngu+o+i
so^'ng ma~i.
Cao Ban la('c dda^`u ho?i:
-- Nga`i no'i sao con kho^ng hie^?u?
-- DDa.o tro+`i la^'y cho^~ du+ bu` va`o cho^~ thie^'u, la^'y ddu+'c ba'o ddu+'c va` la^'y ddu+'c tra? oa'n. DDa.o tro+`i cho dde^? ma` nha^.n, la`m dde^? ma` ddu+o+.c.
Cao Ban ngo+ nga'c kho^ng hie^?u. Ma Vu+o+ng tie^'p:
-- Co`n dda.o ngu+o+`i la^'y cho^~ thie^'u the^m va`o cho^~ du+, la^'y oa'n ba'o oa'n va` la^'y oa'n tra? ddu+'c. DDa.o ngu+o+`i nha^.n ma` kho^ng cho, kho^ng la`m ma` giu+~.
Cao Ban cu'i dda^`u suy nghi~. Ma Vu+o+ng giu+~ dde^`u gio.ng:
-- DDa.o tro+`i la`m ma` kho^ng chie^'m hu+~u, kho^ng giu+~ ne^n kho^ng ma^'t. DDa.o ngu+o+`i kho^ng la`m ma` chie^'m hu+~u, co^' giu+~ ne^n ma^'t nhie^`u.
Cao Ban nga^?n ngu+o+`i mo^.t lu'c ro^`i buo^.t mie^.ng ho?i:
-- The^' nga`i theo dda.o tro+`i hay dda.o ngu+o+`i?
Ma Vu+o+ng tra^`m gio.ng dda'p:
-- Ta muo^'n theo dda.o tro+`i ma` kho^ng ddu+o+.c. Ta vi` theo dda.o ngu+o+`i mo+'i ra no^ng no^~i na`y.
Cao Ban than tho+?:
-- Con kho^ng muo^'n theo dda.o ngu+o+`i cu~ng kho^ng ddu+o+.c. Su+'c con kho^ng the^? vo+'i to+'i dda.o tro+`i.
Ma Vu+o+ng ga(`n gio.ng no'i:
-- Ngu+o+i pha?i nha^.p dda.o tro+`i va` thoa't dda.o ngu+o+`i. Ta dda~ kho^ng la`m ddu+o+.c nhu+ng nha` ngu+o+i co' the^? la`m ddu+o+.c.
Cao Ban qua? quye^'t no'i:
-- Con kho^ng la`m ddu+o+.c.
Ma Vu+o+ng giu+~ gio.ng thuye^'t phu.c:
-- Ta kho^ng la`m ddu+o+.c nhu+ng nha` ngu+o+i la`m ddu+o+.c.
Cao Ban la('c dda^`u:
-- Con kho^ng tin nhu+ va^.y.
Cho+.t Ma Vu+o+ng ca^'t cao gio.ng ho?i:
-- Chuye^.n ngu+o+i co' tin hay kho^ng, sau na`y ta se~ gia?i quye^'t, nhu+ng ngu+o+i muo^'n nghe chuye^.n cu?a ta kho^ng?
Cao Ban ho?i la.i:
-- Nga`i ke^? chuye^.n dde^? la`m gi`, tru+o+'c sau gi` con cu~ng che^'t. Nga`i no'i chi? phi' co^ng tho^i.
-- Ta.i sao ngu+o+i pha?i che^'t?
-- Ta.i vi` con muo^'n che^'t.
Ma Vu+o+ng ga(`n gio.ng:
-- Ngu+o+i kho^ng ddu+o+.c quye^`n che^'t.
Cao Ban ngo+ nga'c ho?i:
-- Che^'t hay kho^ng la` quye^`n cu?a con ma`, ta.i sao nga`i ba?o la` kho^ng ddu+o+.c?
Ma Vu+o+ng ba^.t cu+o+`i:
-- Nha` ngu+o+i chu+a the^? che^'t ddu+o+.c. Ngu+o+i ha~y nghe ca^u chuye^.n cu?am ta, sau ddo' ngu+o+i muo^'n quye^'t ddi.nh ra sao cu~ng ddu+o+.c.
Cao Ban ga^.t dda^`u:
-- Con xin nghe lo+`i nga`i da.y.
-- DDu+o+.c, nghe ta no'i dda^y. Ta te^n la` DDa(.ng Ta^'t. Khoa?ng sa'u mu+o+i na(m ve^` tru+o+'c...
*
DDa(.ng Ta^'t sinh ra trong mo^.t gia ddi`nh nghe`o kho^?. Cha me. Ta^'t dde^`u ma^'t so+'m, lu'c Ta^'t ddu+o+.c mu+o+`i tuo^?i. Ta^'t pha?i ddi o+? ddo+., la`m ddu? chuye^.n lao
ddo^.ng cu+.c nho.c tu+` thuo+? nho?. Nho+` su+. la`m vie^.c ha(ng say va` ba^?m cha^'t co+ the^? to^'t, Ta^'t ca`ng lo+'n, ca`ng va.m vo+?, kho?e ma.nh.
Na(m hai mu+o+i mo^'t tuo^?i, DDa(.ng Ta^'t la^.p gia ddi`nh. Tuy Ta^'t nghe`o nhu+ng sie^ng na(ng, ca^`n ma^~n, ne^n co' mo^.t gia ddi`nh nghe`o ga? con cho Ta^'t. Vo+. Ta^'t xinh dde.p nha^'t trong la`ng. Hai vo+. cho^`ng Ta^'t so^'ng vo+'i nhau khoa?ng hai na(m, sinh ddu+o+.c mo^.t ddu+'a con trai.
Ha`ng nga`y Ta^'t va`o ru+`ng, ddo^'t ca^y do.n dda^'t la`m ra^~y va` ddo^'n cu?i, ddo^?i ga.o va` thu+'c a(n ma` so^'ng. Ta^'t la.i gio?i vie^.c sa(n ba('n ne^n gia ddi`nh anh so^'ng ta.m ddu?.
Na(m a^'y tro+`i tro+? la.nh nhie^`u. Mu+a va` gio' re't ba^'t thu+o+`ng. Bao nhie^u rau ca?i ngoa`i ra^~y cu?a Ta^'t che^'t ru.i. Thu' ru+`ng cu~ng la'nh ddi cho^~
kha'c ne^n gia ddi`nh Ta^'t tu'ng thie^'u. Ta^'t pha?i mu+o+'n dda^'t cu?a mo^.t ddi.a chu? trong la`ng, te^n la` Le^ DDa?ng. Anh la`m co^ng, cuo^'i mu`a, tra? ba(`ng sa?n pha^?m thu hoa.ch ddu+o+.c. Vo+. anh vi` tu'ng thie^'u cu~ng xin va`o la`m vie^.c trong gia ddi`nh a^'y, lau chu`i va` gia(.t giu~ qua^`n a'o.
Hai vo+. cho^`ng DDa(.ng Ta^'t la`m cu+.c kho^? ma` kho^ng ddu? a(n. Tie^`n mu+o+'n dda^'t qua' na(.ng ne^n thu nha^.p cu?a DDa(.ng Ta^'t kho^ng ddu? tra?. Tie^`n co^ng cu?a vo+. anh ga^`n nhu+ kho^ng co'. Vo+. con anh chi? ddu+o+.c a(n o+?, chu+' kho^ng co' lu+o+ng. Do ddo' ma` no+. cu?a DDa(.ng Ta^'t thie^'u Le^ DDa?ng ca`ng lu'c ca`ng nhie^`u. Ta^'t pha?i la`m vie^.c nhie^`u ho+n, tu+` ngoa`i ddo^`ng cho chi' chuye^.n khua^n va'c trong nha` Le^ DDa?ng. Vo+. anh cu~ng va^.y, ca`ng nga`y la`m ca`ng cu+.c, o+? la.i ca`ng khuya.
Ho^m ddo', tro+`i mu+a la^'t pha^'t, gio' la.nh buo^'t xu+o+ng, DDa(.ng Ta^'t ve^` dde^'n nha`, dda~ to^'i mi.t. Anh kho^ng tha^'y vo+. con dda^u. Mo.i khi, vo+. anh ve^` tru+o+'c, na^'u co+m, chua^?n bi. thu+'c a(n, cho+` anh ve^`. Nhu+ng to^'i ddo', DDa(.ng Ta^'t cho+` ma~i dde^'n khuya cu~ng kho^ng tha^'y vo+. con anh.
Tro+`i ca`ng khuya ca`ng la.nh. Ta^'t cuo^.n ca'i cha(n ra'ch, la('ng nghe tie^'ng mu+a ro+i lo^.p bo^.p tre^n ma'i nha` va` gio' ri't tu+`ng co+n qua va'ch la'. Xen la^~n trong a^m thanh buo^`n ba~ a^'y chi? co' tie^'ng co^n tru`ng ra? ri't va` thu' ru+`ng ke^u ru' xa xa.
Cho+` ma~i dde^'n nu+?a khuya, DDa(.ng Ta^'t ca?m tha^'y bo^`n cho^`n, ruo^.t co^`n ca`o, cha^n tay ta'y ma'y. Anh kho^ng chi.u no^?i nu+~a, pha?i qua^'n ca'i cha(n
ra'ch, ti`m ddu+o+`ng dde^'n gia trang Le^ DDa?ng.
Tro+`i mu+a la^m ra^m, gio' la.nh tho^?i tu+`ng co+n, re't buo^'t. DDu+o+`ng da^.y bu`n nha~o nhoe.t, tro+n tro+.t. DDa(.ng Ta^'t pha?i ba^'m cha^n xuo^'ng bu`n ma` ddi.
Nha` DDa(.ng Ta^'t chi? la` ca(n cho`i la', ta^.n mi' la`ng, sa't bi`a ru+`ng. Co`n gia trang Le^ DDa?ng la` dinh co+ o+? phi'a trong, co' ra`o cao bao bo.c, co'
gia ddinh canh ga'c va` tua^`n pho`ng. Hai be^n ca'ch nhau mo^.t qua~ng ddu+o+`ng kha' xa ne^n Ta^'t vu+`a ddi vu+`a cha.y ra^'t la^u mo+'i dde^'n.
Khi DDa(.ng Ta^'t dde^'n co^?ng gia trang Le^ DDa?ng thi` tro+`i dda~ qua' khuya. Anh ke^u ma~i mo+'i co' mo^.t gia nha^n gia` ho?i vo.ng qua khe cu+?a:
-- Ai dda^'y? Khuya ro^`i sao da'm qua^'y ro^'i gia trang?
DDa(.ng Ta^'t xuo^'ng gio.ng, nho? nhe. no'i:
-- Cha'u la` DDa(.ng Ta^'t dda^y. Ba'c cho ho?i tha(m mo^.t chu't.
-- Chuye^.n gi` thi` mai ha~y ho?i.
-- Kho^ng ddu+o+.c, vo+. cha'u la`m vie^.c trong a^'y, dde^m nay sao kho^ng tha^'y ve^` nha`.
La~o gia nha^n ba^.t cu+o+`i:
-- Ve^` nha` ma`y la`m gi`, ca(n cho`i a^'y tro^'ng tru+o+'c ho+? sau, la.nh bo? bo^'. Vo+. ma`y o+? la.i trong gia trang co' pha?i su+o+'ng ho+n kho^ng. Ma`y ve^` ddi, mai tro+? la.i.
DDa(.ng Ta^'t na(n ni?:
-- Ba'c la`m o+n nha('n giu`m vo+. cha'u, no'i co' DDa(.ng Ta^'t cho+` ngoa`i na`y.
-- Kho^ng ddu+o+.c, khuya nhu+ the^' na`y, la~o bo? ga'c ma` va`o trong, lo+~ co' chuye^.n gi` thi` sao?
-- Cha'u ddu+'ng ngoa`i canh chu+`ng cho ba'c.
-- Tao dda~ ba?o kho^ng ddu+o+.c, ma`y ve^` ddi.
DDa(.ng Ta^'t na`i ni?, ban dda^`u xuo^'ng gio.ng van xin, sau dda^.p cu+?a, la lo+'n nha^'t ddi.nh kho^ng
le^n tie^'ng.
Ke^u ma~i kho^ng ddu+o+.c, DDa(.ng Ta^'t dda`nh cuo^.n cha(n na(`m ngu? ngoa`i co^?ng.
DDe^'n sa'ng, lu'c Ta^'t co`n mo+ ma`ng thi` co' ngu+o+`i dda'nh thu+'c anh da^.y. La~o gia nha^n trong dde^m va` ma^'y tra'ng ddinh khie^ng hai ca'i chie^'u ra'ch bo?
be^n ca.nh anh.
DDa(.ng Ta^'t co`n ngo+ nga'c thi` la~o gia nha^n lo+'n gio.ng no'i:
-- Ma`y ca^`m chu't tie^`n na`y ve^` cho^n ca^'t vo+. con.
Ta^'t kinh ha~i mo+? hai ca'i chie^'u ra. Trong ca'i chie^'u lo+'n, vo+. anh dda~ che^'t, ma('t tro+.n tru+`ng, lu+o+~i the` ra, co^? co`n di'nh mo^.t khu'c da^y. Trong ca'i chie^'u nho? la` xa'c con trai ba tuo^?i cu?a anh. No' dda~ che^'t la.nh, da ti'm ta'i.
DDa(.ng Ta^'t ddau ddo+'n dde^'n no^~i kho^ng kho'c ddu+o+.c. Anh run ra^?y, na(`m o^m xa'c vo+. con. DDa'm gia nha^n ne'm mo+' tie^`n xuo^'ng dda^'t ro^`i ddo'ng cha(.t cu+?a co^?ng la.i.
Ua^'t u+'c dde^'n ddo^. kho^ng the^? ke^u kho'c ddu+o+.c, DDa(.ng Ta^'t ca('n ra(ng, va'c xa'c vo+. con ve^`. Anh kha'm xe't xa'c vo+.. Ngoa`i da^'u ti'ch treo co^? tu+. va^~n, Ta^'t tha^'y vo+. anh ma(.c bo^. qua^`n a'o kha'c. Co' le~ ai dda~ thay qua^`n a'o vo+. anh, sau khi che^'t. Tha^n the^? vo+. anh co' nhie^`u ve^'t ba^`m, bo^. pha^.n sinh du.c co`n di'nh be^ be^'t ma'u. Xa'c con anh ti'm ta'i, dda^`u co' ve^'t ma'u, ro~ ra`ng bi. ai gie^'t ro^`i vu+'t ra ngoa`i tro+`i cho che^'t la.nh.
DDa(.ng Ta^'t kho^ng he^` la kho'c. Anh mua ru+o+.u thi.t, ddem dde^'n lo lo't dda'm gia nha^n, ti`m ca'ch do` la tin tu+'c. Mo^.t te^n qua' che'n, say qua' kho^ng co`n bie^'t gi` nu+~a, cho bie^'t ra(`ng.
Trong dde^m ddo', nha(`m phie^n ga'c cu?a ha('n. Phi'a sau nha` be^'p cho+.t co' nhie^`u tie^'ng la u' o+'. Ha('n ddi vo`ng ra xem xe't, ba^'t ngo+` dda.p pha?i ca'i xa'c mo^.t ddu+'a tre?. Du+o+'i a'nh tra(ng mo+` nha.t, ha('n nha^.n ra ddu+'a con trai cu?a DDa(.ng Ta^'t. DDu+'a be' dda~ che^'t la.nh tu+. lu'c na`o. DDa^`u no' bi. thu?ng mo^.t lo^~ be^n tha'i du+o+ng. Co' le~ no' bi. ngu+o+`i na`o ne'm, hay nga~, dda^.p dda^`u, vo+~ so. ma` che^'t.
Te^n gia nha^n kinh hoa`ng, kho^ng da'm le^n tie^'ng. Ha('n ddi la^`n ve^` phi'a be^'p, he' ma('t nhi`n va`o. Be^n trong, du+o+'i a'nh dde`n leo le't. Ha('n tha^'y
la~o gia Le^ DDa?ng tra^`n truo^`ng, ddang qua^.t vo+. DDa(.ng Ta^'t xuo^'ng giu+o+`ng. Ngu+o+`i dda`n ba` vu+`a ke^u la vu+`a da~y du.a nhu+ng bi. Le^ DDa~ng bi.t mo^`m ne^n chi? pha't ra nhu+~ng tie^'ng u' o+'.
Be^n ngoa`i, te^n gia nha^n vu+`a so+. la.i vu+`a thi'ch. Ha('n ni'n tho+?, quan sa't. Be^n trong, Le^ DDa~ng vu+`a dde` vo+. DDa(.ng Ta^'t xuo^'ng giu+o+`ng vu+`a xe' ra'ch he^'t qua^`n a'o ngu+o+`i dda`n ba`. Tuy Le^ DDa~ng to pho^'p pha'p nhu+ng vo+. DDa(.ng Ta^'t cho^'ng cu+. ma~nh lie^.t qua' ne^n ha('n chu+a la`m gi` ddu+o+.c. Loay
hoay mo^.t lu'c, Le^ DDa~ng no^?i hung, dda'nh dda^'m tu'i bu.i va`o ma(.t va` tha^n the^? ngu+o+`i dda`n ba`. Su+'c ha('n ma.nh qua', vu+`a dda'nh vu+`a dda^'m ddu+o+.c mo^.t lu'c thi` vo+. DDa(.ng Ta^'t nga^'t ddi.
Tuy thi'ch nhu+ng ca?m tha^'y co^ng pha^~n, te^n gia nha^n kho^ng da'm nhi`n la^u, be`n la(?ng la(.ng ru't lui. DDe^'n sa'ng, ha('n va` bo.n gia nha^n nghe
tin vo+. DDa(.ng Ta^'t dda~ treo co^? tu+. va^~n, bo? ddu+'a con che^'t la.nh ngoa`i tro+`i.
Nghe to+'i dda^y, DDa(.ng Ta^'t vo^.i va`ng tro+? ve^` nha`. Ngay trong dde^m a^'y, anh nai ni.t ky~ ca`ng, qua^'n da^y va`o hai cha^n, xa'ch bu'a, cha.y tha(?ng
dde^'n gia trang Le^ DDa~ng.
*