Trong li.ch su+? nha^n loa.i co' nhu+~ng mo^'i ti`nh tha^.t ba^'t die^.t ddu+o+.c mo.i ngu+o+`i ngu+o+~ng mo^. va` nha('c nho+?. O+? Cha^u A' co' chuye^.n ti`nh An Lo^.c So+n -Du+o+ng Qui' Phi, Lu+o+ng So+n Ba'- Chu'c Anh DDa`i; cha^u A^u co' chuye^.n ti`nh Romeo-Juliet. Nhu+ng, trong ta^'t ca? nhu+~ng chuye^.n ti`nh dda^`y nu+o+'c ma('t va` die^~m le^. ddo' ngoa`i ti'nh cha^'t tru+~ ti`nh, u+o+'t a't va` e'o le...cha(?ng co`n gi` dde^? no'i. Ta.i sao con ngu+o+`i thi'ch nho+' nhu+~ng gi` dda^~m le^. e'o le? Co' le~ ba?n cha^'t con ngu+o+`i thi'ch nghe chuye^.n ngu+o+`i dde^? tu+. an u?i mi`nh? Trong li.ch su+? la^.p quo^'c cu?a Hoa Ky` co' mo^.t chuye^.n ti`nh tay ba ddau thu+o+ng tra^`m tho^'ng va` dda^`y nha^n ba?n i't ngu+o+`i nho+' dde^'n. Chuye^.n ti`nh tay ba giu+~a vi. thuye^`n tru+o+?ng no^?i tie^'ng cu?a chie^'c ta`u Mayflower-Miles Standish-va` ngu+o+`i con ga'i to'c va`ng tre? tuo^?i Priscilla. Tru+o+'c khi ddi va`o chuye^.n ti`nh na^`y xin ddu+o+.c nha('c la.i li.ch su+? nga`y Le^~ ta. O+n (Thanksgiving)

Va`o nga`y thu+' Na(m trong tua^`n le^~ thu+' tu+ cu?a tha'ng 11 ha`ng na(m la` nga`y Le^~ Ta. O+n truye^`n tho^'ng cu?a Hoa Ky`. Va`o nga`y na`y ca'c co+ so+?, tru+o+`ng ho.c dde^`u ddu+o+.c nghi?, va` mo.i ngu+o+`i (ne^'u ddi la`m xa nha`) se~ quay ve^` nha` du`ng bu+~a a(n truye^`n tho^'ng cu`ng vo+'i gia ddi`nh. Le^~ Ta. O+n dda^`u tie^n to^? chu+'c va`o tha'ng 11 na(m 1621 ta.i tha`nh pho^' Plymouth (thuo^.c tie^?u bang Massachusetts) ba('t dda^`u tu+` nho'm di da^n Anh Quo^'c.

Ngu+o+.c ve^` qua' khu+', ta.i Anh Quo^'c va`o the^' ky? 17, uy quye^`n cu?a Gia'o ho^.i Co^ng Gia'o La Ma~ (Roma Catholic Church) bao tru`m ta^'t ca? mo.i quo^'c gia phong kie^'n tho+`i ddo'. Ta.i Anh va`o tho+`i ddie^?m na`y co' ra^'t nhie^`u ngu+o+`i kho^ng thi'ch phu+o+ng ca'ch tho+` phu+o+.ng do Nu+~ hoa`ng Anh, Elizabeth, dda~ ddi.nh ra cho nhu+~ng nha` tho+` ta.i Anh. Nhu+~ng ngu+o+`i ca?i ca'ch na`y tin ra(`ng vu+o+ng quo^'c cu?a ho. dda~ qua' bi. le^. thuo^.c va`o gia'o ho^.i Co^ng gia'o La Ma~; nhie^`u ngu+o+`i ra^'t muo^'n co' su+. thay ddo^?i phu+o+ng ca'ch tho+` phu+o+.ng na`y, va` ho. nghi~ ra(`ng vie^.c tho+` phu+o+.ng se~ to^'t dde.p ho+n ne^'u no' ddu+o+.c thanh ta^?y (purifying) va` tu+` nhu+~ng y' nghi~ ddo' nho'm canh ta^n ddu+o+.c bie^'t dde^'n vo+'i te^n go.i la` Thanh Gia'o (Puritans) va` mo^.t so^' kha'c muo^'n ta'ch ro+`i ha(?n kho?i nha` tho+` Thie^n Chu'a Gia'o La Ma~, nho'm na^`y ddu+o+.c go.i la` nho'm ly khai (Separatists.) Sau nhu+~ng ddo`i ho?i kho^ng ddu+o+.c dda'p u+'ng, nho'm na`y dda~ bo? nu+o+'c ra ddi. Ho. dde^'n Hoa` Lan (Holland) ga^`y du+.ng co+ nghie^.p, va` ho. nghi~ ra(`ng ho. se~ ddu+o+.c tu+. do tho+` phu+o+.ng. Ro+`i que^ hu+o+ng na(m 1608, ddoa`n ngu+o+`i na^`y dda~ so^'ng ta.i Ho`a Lan ho+n 11 na(m. Ta.i dda^y ho. la.i ddo^'i die^.n vo+'i mo^.t va^'n na.n kha'c, to lo+'n ho+n, bu+'c thie^'t ho+n: Ngo^n ngu+~ va` Va(n ho'a. DDa^'t nu+o+'c mo+'i kho^ng cho ho. giu+~ gi`n nhu+~ng phong tu.c cu~, con ca'i ho. kho^ng ddu+o+.c da.y ba(`ng tie^'ng Anh... con ca'i ho. co' nguy co+ bi. ddo^`ng ho'a, va` nhie^`u ra('c ro^'i kha'c trong ddo+`i so^'ng lu+u vong. The^' la` ho. la.i quye^'t ddi.nh-mo^.t la^`n nu+~a-ra ddi. La^`n na^`y ho. cu+o+ng quye^'t ho+n. Muo^'n ddi xa ho+n. DDi dde^'n no+i na`o ma` ho. co' the^? ddu+o+.c tu+. do, hoa`n toa`n: Tu+. do tho+` phu+o+.ng. Tu+. do gia'o du.c con ca'i. Oa'i a(m thay, kho^ng no+i na`o co' the^? co' tu+. do hoa`n toa`n. Vu`ng dda^'t mo+'i, the^' gio+'i mo+'i - New World? Nho'm di da^n nghi~ dde^'n Ta^n The^' Gio+'i do Columbus kha'm pha'.

Na(m 1620 tu+` Ho`a lan tro+? ve^` Anh Quo^'c, vo+'i su+. giu'p ddo+~ cu?a mo^.t nho'm thu+o+ng buo^n, 102 ngu+o+`i Anh go^`m co' Puritans, Separatists va` thu?y thu?, tu+. nha^.n ho. la` nhu+~ng ngu+o+`i Pilgrim, dda~ le^n ddu+o+`ng vu+o+.t DDa.i Ta^y Du+o+ng tre^n chie^'c ta`u mang te^n MayFlower va` dda~ ca^.p be^'n ca?ng Cape Cod, Massachusetts trong vi.nh Provincetown sau 65 nga`y dde^m le^nh dde^n tre^n bie^?n ca?.

Nhu+~ng ngu+o+`i ti. na.n dda^`u tie^n dde^'n ta^n the^' gio+'i, no+i chu+a co' cha^n ngu+o+`i Cha^u A^u khai tha'c. DDa^y (co' le~) la` ddi.nh ma.ng cha(ng? Tru+o+'c khi le^n ddu+o+`ng, ddao`n ngu+o+`i muo^'n hu+o+'ng dde^'n vu`ng Virginia, mo^.t vu`ng dda^'t dda~ co' bu+o+'c cha^n khai tha'c cu?a ca'c nha` buo+n Cha^u A^u, nhu+ng gio' ba~o dda~ ddu+a ho. dde^'n Cape Cod hoang vu. Sau nhu+~ng nga`y dda^`u tie^n so^'ng tre^n ta`u Mayflower, ddoa`n di da^n cu+? ngu+o+`i xuo^'ng tha'm sa't vu`ng dda^'t mo+'i. Vi` nha^.n tha^'y su+. ca^`n thie^'t cu?a su+. ddoa`n ke^'t va` tho^'ng nha^'t chi? huy dde^? so^'ng co`n, cho ne^n 41 ngu+o+`i dda`n o^ng trong nho'm dda~ ho.p la.i va` ddo^`ng y' tha`nh la^.p "Cha'ng quye^`n" dda^`u tie^n (Va` sau na`y la` ne^`n ta?ng cho mo^.t quo^'c gia hu`ng cu+o+`ng va`o the^' ky? thu+' 20) Minh ddi.nh cho su+. tho^'ng nha^'t va` ho+.p qua^`n, mo^.t ba`n hie^.p u+o+'c, hay quy u+o+'c dda~ ddu+o+.c ky' ke^'t giu+~a ho. vo'i nhau - MayFlower Compact ra ddo+`i. Dda^y la` ba?n no^.i quy, hoa(.c cu~ng co' the^? coi do' la` ba?n tuye^n ngo^n cu?a mo^.t cha'nh quye^`n tu+. tri. so+ kho+?i cho Hie^.p Chu?ng Quo^'c sau na`y.

Sau khi dda~ co' cha'nh quye^`n la~nh dda.o, Pilgrim dda~ tha'm sa't vu`ng Cape Cod va` nhu+~ng khu vu+.c phu. ca^.n tre^n bo+` bie^?n Massachusetts. DDa^y la` vu`ng dda^'t so^'ng cu?a mo^.t bo^. la.c tho^? da^n Da DDo? co' nhu+~ng ruo^.ng ba('p, co' so^ng ho^` va` da^'u ti'ch mo^.t no+i sinh hoa.t cu?a bo^. la.c ma` hi`nh nhu+ dda~ bo? ddi khi nha^.n ra chie^'c ta`u ho. ca^.p be^'n. Ho. quye^'t ddi.nh o+? la.i no+i da^y va` dda(.t te^n cho vu`ng dda^'t mo+'i la` Plymouth Habor, va` phie^'n dda' dda^`u tie^n ngu+o+`i di da^n dda.t cha^n le^n ddu+o+.c go.i la` Plymouth Rock (Hie^.n nay no+i dda^y la` di ti'ch li.ch su+? cu?a Hoa Ky`- Ha`ng na(m co' ha`ng trie^.u du kha'ch ve^` dda^y tha(m la.i no+i la^.p quo^'c cu?a to^? tie^n)

Nga`y 9 tha'ng 11 na(m 1620, ddoa`n ngu+o+`i vu+o+.t bie^?n dda(.t cha^n le^n bo+` vo+'i mo^.t i't du.ng cu. mang theo. Nhu+ng, mo^.t ddie^`u ho. chu+a chua^?n bi.... mu`a DDo^ng kha('c nghie^.t cu?a Ba('c My~ ke'o ve^`. Tuye^'t ro+i la? cha?, ba~o tuye^'t mi.t mu`ng, ru+`ng ra^.m, nui' ddo^`i...ta^'t ca? mo^.t ma`u tra('ng xo'a, ma`u tra('ng cu?a tang to'c. Mu`a Xua^n tro+? ve^`, va.n va^.t vui tu+o+i, hoa xua^n he' nu., va` ddoa`n ngu+o+`i sau mu`a DDo^ng dda^`u tie^n chi? co`n so't la.i khoa?ng 50 ngu+o+`i. Mu`a DDo^ng kha('c nghie^.t dda^`u tie^n dda~ cu+o+'p ddi ho+n pha^n nu+?a so^' nha^n ma.ng vu+`a ti`m ddu+o+. chu't tu+. do.

Be^.nh ta^.t vi` tho+`i khi', do'i kha't vi` thie^'u thu+.c pha^?m. Ma.ng so^'ng cu?a tu+`ng ngu+o+`i bi. dde do.a. Ngo+ nga'c, bo+ vo+... ta^'n tho^'i lu+o+~ng nan. Nhu+ng, Ta.o ho'a va^~n co`n ddu+'c hie^'u sinh cho ne^n khi mu`a Xua^n dde^'n, mu`a xua^n nho+' ddo+`i 1621, Thu+o+.ng DDe^' dda~ go+?i mo^.t ngu+o+`i tho^? da^n Da DDo? dde^'n vo+'i ddoa`n ngu+o+`i - trong nha^.t ky' cu?a o^ng Williams Bradford vie^'t " but about the 16th of Marchm a certain Indian came boldly amongst them and spoke to them in broken English, which they could well understand...his name was Samoset..." O^ng Samoset la` cu+'u tinh cu?a nhu+~ng Pgilgrims. O^ng gio+'i thie^.u mo^.t tu` tru+o+?ng cu?a bo^. la.c la` Chief, Massasoit va` Squanto, mo^.t ngu+o+`i Indian tho^ng tha.o Anh ngu+~, la'm tho^ng di.ch. Hie^.p u+o+'c so^`ng chung ho`a bi`nh giu+~a hai da^n to^.c ddu+o+.c ky' ke^'t giu+~a la~nh tu. nho'm di da^n, o^ng William Bradford va` tu` tru+o+?ng Massasoit. Tu+` ddo' Squanto dda~ o+? la.i cu`ng ngu+o+`i Prilgrim chi? da.y ca'ch sa(n ba('t thu' ru+`ng, tro^`ng tro.t va` ca^u ca'. DDo+`i so^'ng nga`y mo^.t kha' ho+n, la`ng ma.c nha` cu+?a xa^y du.ng nhie^`u ho+n. Cuo^.c so^'ng ddi va`o o^?n ddi.nh. Va.n su+. kho+?i dda^`u nan dda~ qua ddi. Mu`a Do^ng che^'t cho'c tro+? tha`nh qua' khu+'. Ngo^i la`ng nho? Plymouth ho^`i sinh cu`ng vo+'i tie^'ng cu+o+`i va` tie^'ng cu+a, tie^'ng ddu.c, tie^'ng ddo^'n ca^y...la`m vie^.c cu+.c nho.c va` sie^ng na(ng dda~ co' ke^'t qua?.

A'nh na('ng He` ru+.c ro+~ qua ddi, la' ba('t dda^`u va`ng, gio' mang theo ho+i la.nh, thu+.c pha^?m no^ng trang dda~ co' dde^? da`nh. Mu`a Thu tro+? ve^` va` la~nh tu., William Brsdford, cu`ng nho'm di da^n quye^'t ddi.nh to^? chu+'c mo^.t le^~ ho^.i dde^? a(n mu+`ng. Trong le^~ ho^.i na^`y tru+o+'c la` Ta. O+n Tro+`i che dda^'t cho+?, sau la` ta. o+n ngu+o+`i ba?n xu+', Indian, ngu+o+`i ba.n to^'t Squanto, Samoset va` Massasoit.

Bo^. La.c da DDo? vui ve? nha^.n lo+`i, ho. gu+?i dde^'n va`i ba con nai, ga` ru+`ng, ca' bie^?n. Ngu+o+`i Pilgrim chua^?n bi. ca'c mo'n a(n la`m ba(`ng ba('p, bi', da^u ru+`ng va` nhie^`u mo'n kha'c. Bu+~a a(n ngoa`i tro+`i ke'o da`i ba nga`y. Nga`y dda^`u tie^n a(n uo^'ng, nga`y thu+' hai ba`y ca'c tro` cho+i, nga`y thu+' ba ca ha't va` nha?y mu'a. Chief Massasoit va` 90 ngu+o+`i Da DDo? dda~ tham du+. bu+~a a(n ha.nh phu'c dda^`u tie^n na`y.

Buo^?i le^~ Ta. O+n ca'ch nay vu+`a ddu'ng 379 na(m, va` ta^.p qua'n to^'t dde.p ddo' ddu+o+.c truye^`n la.i cho ca'c the^' he^. Hoa Ky` ve^` sau vo+'i nhu+~ng bu+~a a(n va^~n giu+~ nguye^n nhu+ ngay` dda^`u: Ba'nh Pumkin Pie, Ga` Ta^y nho^`i thi.t va` ca'c mo'n kha'c nhu+: Craberries, Squash, Corn...

Nga`y Le^~ Ta. O+n ddu+o+.c quo^'c ho^.i Hoa Ky` a^'n ddi.nh la` nga`y Thu+' Na(m, tua^`n le^~ thu+' Tu+ trong tha'ng 11, dda^y la` nga`y le^~ chi'nh thu+'c cu?a quo^'c gia; ca'c tru+o+`ng ho.c, co^ng tu+ so+? va` ca'c ha~ng xu+o+?ng ddu+o+.c nghi~ co' lu+o+ng. Cu~ng va`o nga`y na`y mo.i ngu+o+`i la`m vie^.c o+? xa co' co+ ho^.i quay ve^` ddoa`n tu. vo+'i gia ddi`nh trong bu+~a a(n to^'i truye^`n tho^'ng va`o dde^m thu+' Na(m vo+'i ga` Ta^y nho^`i thi.t, ba'nh Bi' DDo?, Mu+'t da^u va` ca'c mo'n a(n kha'c. La` nga`y le^~ truye^`n tho^'ng va` tro.ng dda.i cho ne^n ta^.p qua'n "Tro+? ve^` nha`" (Going home for Thanksgiving) la` ta^.p qua'n to^'t ddu+o+.c mo.i ngu+o+`i da^n gi`n giu+~. Ngoa`i ra, trong nga`y le^~ co' ha`ng tra(m nga`n kha'ch du li.ch dde^'n vie^'ng La`ng Prilgrim va' tha`nh pho^' lich su+? Plymouth. Du kha'ch ddu+o+.c tha(m vie^'ng va` ddi tour tre^n ta`u Mayflower II, dde^'n ho`n dda' co' da^'u cha^n li.ch su+? cu?a ngu+o+`i di da^n dda^`u tie^n dda~ dda(.t le^n (Va` tu+` ddo' mo+? ra ky? nguye^n mo+'i ta.o ne^n nu+o+'c Hoa Ky` pho^`n thi.nh nga`y ho^m nay) - Plymouth Rock. Du kha'ch chi? ddu+o+.c nhi`n nga'm nhu+ng kho^ng ddu+o+.c cha.m tay va`o (Can see but are not allowed to touch) La`ng Pilgram ddu+o+.c du+.ng la.i nhu+ thuo+? ban dda^`u. DDe^'n tha(m la`ng Pilgrim dde^? ddo^`ng ca?m vo+'i ngu+o+`i xu+a va` tu+` ddo' hie^?u ddu+o+.c u+o+'c vo.ng cu?a ngu+o+`i ddi tru+o+'c.

Tre^n dda^y la` kha'i lu+o+.c ca^u chuye^.n ngu+o+`i di da^n dda^`u tie^n Hoa Ky` va` nga`y le^~ Ta. O+n. Ba^y gio+` xin tro+? la.i ca^u chuye^.n ti`nh tay ba bi tra'ng va`o tho+`i ddie^?m la^.p quo^'c cu?a Hoa Ky`. Mo^.t thi si~ Hoa Ky`, o^ng Henry Wadsworth Longfellow, dda~ vie^'t mo^.t ba`i tho+ da`i ve^` cuo^.c ti`nh na`y. ba`i tho+ co' te^n "The Courtship of Miles Standish".

Sandish, thuye^`n tru+o+?ng ta`u Mayflower, o^ng la` mo^.t qua^n nha^n va` o^ng dde^'n ta^n the^' gio+'i cu`ng vo+'i ddoa`n ngu+o+`i ti. na.n. Nhie^.m vu. cu?a o^ng trong ddoa`n la` ta^.p luye^.n mo.i bie^'t chie^'n dda^'u va` va` cu`ng vo+'i dda`n o^ng, trai tra'ng trong ddoa`n ba?o ve^. su+. an toa`n cho ddoa`n. O^ng Mliles Standish la` mo^.t qua^n nha^n anh du~ng, o^ng dda~ hu+o+'ng da^~n mo.i ngu+o+`i giu+~ ddu+o+.c an ninh cho tho^n xo'm. Ra^'t nhie^`u la^`n o^ng dda~ dda^`y lui su+. ta^'n co^ng cu?a ca'c bo^ la.c Da DDo? trong vu'ng. Tuy o^ng la` mo^.t qua^n nha^n anh du~ng trong chie^'n tra^.n, nhu+ o^ng la.i la` mo^.t ngu+o+`i ra^'t nhu't nha't trong ti`nh ye^u. O^ng so^'ng chung vo+'i mo^.t ngu+o+`i ba.n te^n la` John Alden. Ho. tha^.t la` mo^.t ddo^i ba.n la. lu`ng. Trong khi o^ng Miles tha^n ngu+o+`i lu`n ma^.p, ra('n cha('c, tho^ ki.ch i't no'i thi` ngu+o+.c la.i Alden la` mo^.t cha`ng trai tra('ng tre?o, de^~ thu+o+ng to'c va`ng ma('t xanh va` a(n no'i lu+ loa't. Hai ngu+o+`i ra^'t tha^n nhau du` ngoa.i hi`nh co' kha'c nhau. Ca? hai co' mo^.t ddie^?m gio^'ng nhau: Cu`ng ye^u chung mo^.t co^ ga'i trong la`ng. Ca? hai cu`ng thu+o+ng tro^.m nho+' tha^`m ngu+o+`i dde.p Priscilla. Ma(.c du` thu+o+ng ye^u ngu+o+`i dde.p, nhu+ng John kho^ng muo^'n la` ngu+o+`i pha?n ba.n. John bie^'t ba.n mi`nh cu~ng ddang tha^`m ye^u tro^.m nho+' Priscilla. Ba?n cha^'t la` mo^.t qua^n nha^n chi? quen vo+'i chie^'n tru+o+`ng kho^ng quen vo+'i ti`nh tru+o+`ng, cho ne^n Miles nho+` ba.n mi`nh dde^'n to? ti`nh giu`m va` ho?i cu+o+'i Priscilla. John thu+o+ng ba.n, cha`ng o^m mo^'i ti`nh ca^m dde^'n nha` na`ng ca^`u ho^n cho ba.n. Sau khi ga(.p Priscilla, John he^'t lo+`i ca tu.ng ba.n mi`nh. Cha`ng ke^? nhu+~ng chie^'n co^ng hie^?n ha'ch, nhu+~ng vinh du+. cu?a mo^.t qua^n nha^n ddu+o+.c mo.i ngu+o+`i ne^? tro.ng...cha`ng du`ng ta^'t ca? nhu+~ng hie^?u bie^'t va` ta`i a(n no'i dde^? thuye^'t phu.c Priscilla. Sau khi nghe John tri`nh ba`y mo.i chuye^.n, na`ng Priscilla mi?m cu+o+`i no'i vo+'i John mo^.t ca^u. Ca^u no'i a^'y cho dde'n ba^y gio+` va^~n co`n ddu+o+.c nha('c nho+?. Priscilla ho?i, "Why don't you speak for yourself, John?" John cu'i dda^`u la`m thinh. Cha`ng cu+'ng ho.ng. Nhu+ng, cha`ng John va^~n la` mo^.t ngu+o+`i ba.n trung ti'n vo+'i Miles. Cha`ng tro+? ve^` va` ke^? ta^'t ca? nhu+~ng gi` cha`ng nghe ddu+o+c tu+` Priscilla. Miles nghe xong bo^~ng no^?i gia^.n ddu`ng ddu`ng he't to, "You have betrayed me!" Sau ddo' Miles le^n ddu+o+`ng ro+`i la`ng dde^? ra tie^`n tuye^'n, co`n la.i mo^.t mi`nh vo+'i ngu+o+`i dde.p ga(.p nhau ha`ng nga`y, ti`nh ye^u na^?y no+? giu+~a hai ngu+o+`i...nhu+ng John va^~n kho^ng thay ddo^?i, cha`ng va^~n mo^.t mu+.c giu+~ gi`n, ca('n ra(ng kho^ng he^` ngo? lo+`i ho?i cu+o+'i Priscilla. Cha`ng John kho^ng muo^'n la` ngu+o+`i pha?n ba.n, lo+.i du.ng ba.n va('ng nha` dde^? cu+o+'p gia^.t ti`nh ye^u.

Chuye^.n ti`nh tro+' tre^u va^~n na^?y no+? giu+~a ddo^i trai ta`i ga'i sa('c. Ai ai trong la`ng cu~ng cho ra(`ng ho. xu+'ng ddo^i vu+`a lu+'a. Mo^.t ho^m, tu+` chie^'n tra^.n ddu+a tin ve^`, ngu+o+`i anh hu`ng ti. na.n Miles Standish dda~ dde^`n xong no+. su'ng gu+o+m. DDe^'n lu'c ddo' John mo+? lo+`i xin ho?i cu+o+'i ngu+o+`i ti`nh trong mo^.ng tu+o+?ng. DDa'm cu+o+'i linh ddi`nh, mo.i nguo+`i vui ve? chu'c mu+`ng. Khi le^~ cu+o+'i vu+`a xong, tie^.c cu+o+'i vu+`a cha^'m du+'t kha('ch khu+'a bo^~ng gia^.t mi`nh va` nga.c nhie^n cu`ng no^~i so+. da^ng tra`n khi tha^'y tu+` ngoa`i cu+?a mo^.t ngu+o+`i to lo+'n trong bo^. a'o gia'p du+'ng cha('n ngang cu+?a. Kho^ng ai ba?o ai cu`ng nha^.n ra ddo' la` du~ng si~ Miles Standish. Im la(.ng bao tru`m. Mo.i ngu+o+`i lo so+. mo^.t cuo^.c che'm gie^'t dda^~m ma'u se~ xa?y ra. Nhu+ng kho^ng. Miles cho+` ddo+.i cho dde^'n phu't na`y mo+'i xua^'t hie^.n la` chang muo^'n no'i le^n lo+`i xin lo^~i ba.n cha`ng vi` nhu+~ng gia^.n du+~ vo^ ly' nga`y xu+a. Trong tie^'ng tho+? o`a nhu+ tru't ddu+o+.c ga'nh na(.ng nga`n ca^n, ba ngu+o+`i ba.n dda~ o^m nhau. Ti`nh ba.n cu?a ho. va^~n tra`n dda^`y nhu+ tru+o+'c.