Tu+` tre^n ddo^`i cao nhi`n xuo^'ng, giu+~a dda.i nga`n me^nh mo^ng xanh nga('t, dda'm ra^~y cu?a anh Khan nho? nhu+ mo^.t chie^'c chie^'u, ma`u nha.t la' non. To^i la(.n lo^.i ti`m dde^'n giang so+n bie^.t la^.p cu?a anh khi mu`a ba('p ddang ro^. tra'i. Lo.t tho?m giu+~a dda'm ra^~y la` le^`u tranh. Giu+~a le^`u, treo mo^.t chie^'c vo~ng la`m ba(`ng bao bo^'. Nhu+~ng nga`y o+? dda^y, to^i ngu? tre^n chie^'c vo~ng na`y. Ca'i sa.p tre dde^? sa't va'ch, cho^~ ngu? ha`ng dde^m cu?a anh Khan. DDo^'i die^.n va'ch be^n kia, anh ke^ nhu+~ng vie^n dda' la`m ba o^ng ta'o na^'u a(n. Mo.i thu+' trong le^`u dde^`u ddo+n gia?n. Phi'a ngoa`i, ga^`n be^n ho^ng le^`u, mo^.t ca'i ho^' ddang dda`o do+?. Ho^' ro^.ng ba(`ng ca(n pho`ng nho?. Theo lo+`i anh, co`n pha?i dda`o sa^u ho+n nu+~a, khoa?ng hai thu+o+'c.

Lu'c mo+'i dde^'n, to^i ho?i: "DDa`o ho^' dde^? la`m gi`?"

Anh no'i: "Ba('t khi?."

To^i nga.c nhie^n: "Ba('t khi??"

"U+` , ba('t khi?."

"DDe^? a(n thi.t?"

"Khi? o^'m, chi? co' da bo.c xu+o+ng. Thi.t khi? la.i tanh, kho^ng ai a(n."

"Kho^ng a(n thi` ba('t dde^? la`m gi`?"

"DDe^? dduo^?i khi?."

"Ba('t khi? dde^? dduo^?i khi?? To^i kho^ng hie^?u."

"Cu+' o+? dda^y va`i ho^m thi` hie^?u."

Anh Khan kho^ng gia?i thi'ch. Co' le~ anh muo^'n da`nh cho to^i mo^.t ly' thu' ba^'t ngo+`.

Buo^?i sa'ng so+'m, tro+`i co`n ma't, va` buo^?i chie^`u, khi ma(.t tro+`i xuo^'ng la^'p lu+?ng tre^n ddo.t ca^y ru+`ng, na('ng cu~ng di.u bo+'t, to^i phu. anh Khan trong co^ng vie^.c dda`o ho^'. Anh xu'c dda^'t va`o ca'i ki ddan ba(`ng nan tre. To^i ke'o dda^'t le^n, ddo^? chung quanh ho^'. Anh ga^`y nhu+ng su+'c de~o va` be^`n, to^i kho^ng bi` ki.p. La`m vie^.c vo+'i anh, to^i dduo^'i, pha?i nghi? tu+`ng cha(.p. Nhu+~ng lu'c to^i nghi?, anh mo^.t mi`nh xu'c tu+`ng xe?ng dda^'t qua(ng le^n. Anh la`m dde^`u dda(.n, khoan thai nhu+ ddang ta^.p the^? du.c du+o+~ng sinh. DDo^'i vo+'i anh, kho^ng co' gi` pha?i vo^.i va`ng. Anh quan nie^.m ra(`ng con ngu+o+`i la^`m la^~n khi cha.y ddua vo+'i tho+`i gian. DDo+`i so^'ng nga('n ngu?i ma` mo^.t lu'c muo^'n chu.p ba('t nhie^`u thu+'. Va` sau cu`ng, ca'i thu+' ma` ho. kho^ng muo^'n chu.p ba('t dde^'n vo+'i ho.. DDo' la` su+. tu+? vong. Khi na(`m nga('c ngoa?i, ho. nghi~ la.i va` tha^'y ra(`ng ho. chu+a ki.p so^'ng cho ddu'ng nghi~a mo^.t ngu+o+`i dda~ so^'ng. Nghe anh ba`y to? ca'i quan nie^.m so^'ng na`y, to^i ra^'t cha'n, nhu+ng va^~n ho?i so^'ng the^' na`o cho ddu'ng nghi~a mo^.t ngu+o+`i ddang so^'ng? Anh no'i, kho^ng tham ca^`u, kho^ng cho+` ddo+.i, ta^.n hu+o+?ng su+. hie^.n hu+~u trong tu+`ng gia^y phu't. To^i ho?i ta^.n hu+o+?ng luo^n ca? nghi.ch ca?nh, va` no^~i nie^`m ddau kho^?? Anh no'i nghi.ch ca?nh hay ddau kho^? la` do ta^m ca?m. Ta.i sao kho^ng coi ddo' la` su+. thay ddo^?i mo'n a(n cu?a tinh tha^`n? DDa~ tu+`ng a(n nhu+~ng mo'n do+?, mo+'i bie^'t the^' na`o la` mo'n ngon. To^i cu+o+`i, ra(`ng tu+ tu+o+?ng anh ddu+o+.c cha('p no^'i mo^.t pha^`n trie^'t DDo^ng, mo^.t pha^`n trie^'t Ta^y. Anh no'i, anh cha(?ng ca^`n bie^'t DDo^ng hay Ta^y. Anh so^'ng theo kie^?u cu?a anh. Va` anh cu~ng no'i, to^i dda~ dde^'n dda^y ro^`i, ne^n bo? que^n sa'ch vo+?, dde^? cho ca'i dda^`u ddu+o+.c nghi? ngo+i thu+ tha'i.

Buo^?i tru+a, lu'c tro+`i ba('t dda^`u na('ng ga('t, ta.m ngu+`ng co^ng vie^.c dda`o ho^'. To^i theo anh Khan ddi kie^?m soa't chung quanh ra^~y. Co' nhu+~ng cho^~ bi. cho^`n, so'c ca('n pha' la`m ba('p hu+ ha.i. Va`, va`i no+i tre^n nhu+~ng luo^'ng khoai lang bi. heo ru+`ng u?i. Anh la^`n theo nhu+~ng da^'u cha^n, dde^? bie^'t lo^'i na`o heo thu+o+`ng va`o ra^~y. Pha?i tru+` khu+? nhu+~ng con heo pha' hoa.i na`y. Anh Khan no'i the^'.

To^i tha^'y chung quanh ra^~y co' treo nhu+~ng ca'i thu`ng thie^'c, buo^.c lo`ng tho`ng the^m va`i vie^n dda', va` no^'i so+.i da^y da`i dde^'n le^`u.

To^i ho?i: "DDe^? la`m gi`?"

Anh no'i: "Chuye^.n ddo+n gia?n the^' na`y cu~ng kho^ng bie^'t. Ma~i cha.y theo ma'y mo'c tinh xa?o, lo ti`m hie^?u nhu+~ng chuye^.n xa vo+`i ta^.n ma(.t tra(ng ma(.t tro+`i, dde^'n lu'c quay tro+? la.i vo+'i ddo+`i so^'ng thie^'t thu+.c ca^.n ke^` thi` loay hoay, bo^'i ro^'i."

"Anh chu+a tra? lo+`i ca^u ho?i cu?a to^i."

"Mu`a ba('p ra tra'i, thu' ru+`ng thu+o+`ng hay dde^'n kie^'m a(n. Nha^'t la` khi?, heo ru+`ng, cho^`n, so'c pha' ha.i mu`a ma`ng. Thu' ru+`ng ra^'t so+. tie^'ng ddo^.ng. La^u la^u, giu+.t so+.i da^y la`m thu`ng thie^'c khua ddo^.ng dde^? thu' ru+`ng bo? cha.y."

"To^i coi trong sa'ch vo+?, no'i ngu+o+`i ta la`m nhu+~ng hi`nh no^.m, tro^ng gio^'ng nhu+ ngu+o+`i ddang giu+~ vu+o+`n, dde^? dda'nh lu+`a thu' va^.t kho^ng da'm dde^'n ga^`n."

"Cha(?ng co' sa'ch vo+? na`o no'i hi`nh no^.m dde^? dduo^?i thu'. Hi`nh no^.m chi? co' ta'c du.ng dduo^?i chim ma` tho^i. Tre^n nhu+~ng ca'nh ddo^`ng, mu`a lu'a chi'n, ngu+o+`i ta la`m hi`nh no^.m o+? no+i tro^'ng tra?i, de^~ nhi`n tha^'y, dde^? chim muo^ng kho^ng da'm dda'p xuo^'ng a(n lu'a. Co`n dda^y la` ra^~y ba('p giu+~a ru+`ng, nhie^`u ca^y co^'i ra^.m ra.p che khua^'t, la`m hi`nh no^.m kho^ng co' ta'c du.ng vo+'i thu' ru+`ng."

To^i dde^'n vo+'i anh Khan ddu+o+.c ba nga`y. Lo`ng dda~ cha'n. Anh i't no'i dde^'n ddo^. la^`m li`. Sau nhu+~ng bu+~a co+m chie^`u, anh thu+o+`ng ngo^`i ba^.p thuo^'c re^, tra^`m tu+. Lu+ng anh ho+i co`ng xuo^'ng. Tro^ng gio^'ng mo^.t hi`nh tu+o+.ng co^ ddo+n, im la(.ng ngo^`i chi.u ddu+.ng vo+'i tho+`i gian. To^i no'i vo+'i anh nhu+ the^'. Anh chi? mi?m cu+o+`i, xa va('ng. To^i co^' go+.i chuye^.n, ba(`ng ca'ch ho?i ta.i sao anh ta'ch ro+`i vo+. con, le^n ru+`ng mo^.t mi`nh nhu+ ngu+o+`i o+? a^?n? Ta.i sao khi ra kho?i tu`, anh vu.t ddo^?i tha'i ddo^. va` lo^'i so^'ng? Anh ngo' mo^ng ra ru+`ng, no'i cha^.m ra~i, thi?nh thoa?ng du+`ng la.i mo^.t lu'c la^u dde^? ba^.p va`i ho+i thuo^'c. Mo^~i la^`n nhi`n la.i cha(.ng ddu+o+`ng dda~ ddi qua, tha^.t kinh khu?ng. Chie^'n tranh nhu+ con qua'i va^.t kho^?ng lo^`, theo no' thi` bi. no' a(n nuo^'t, cu+o+~ng la.i thi` bi. no' cha` dda.p. DDa`ng na`o cu~ng che^'t, chi? co' ddie^`u che^'t tru+o+'c hay sau ma` tho^i. Anh may ma('n chu+a ki.p che^'t thi` chie^'n tranh cha^'m du+'t, bu+o+'c sang giai ddoa.n kha'c. Trong ti`nh the^' mo+'i, anh bi. dda^~y vo^ tu`. O+? tu` dda~ kho^'n na.n, nhu+ng o+? tu` du+o+'i che^' ddo^. ddu+o+.c me^.nh danh la` u+u vie^.t, la.i ca`ng kho^'n na.n ho+n. Nhu+~ng con ngu+o+`i cu?a che^'t ddo^. u+u vie^.t na`y, dda~ pha't trie^?n dde^'n cao ddo^. ca'i ti'nh nham hie^?m va` gian tra'. Ho. bie^'n tu` nha^n tha`nh nhu+~ng con ma ddo'i, va` ha. xuo^'ng ngang ha`ng vo+'i su'c va^.t. DDie^'u thuo^'c dda~ ta`n, anh Khan ngu+`ng la.i va^'n the^m ddie^'u kha'c. Lu'c na`o cu~ng co' ddie^'u thuo^'c ddang cha'y khi anh no'i, va` anh cu+' ba^.p hoa`i, nhu+ dde^? tra^'n an mo^.t no^~i nie^`m, hay dde^? suy nghi~, ga.n lo.c tu+`ng ca^u. Nga`y anh ddu+o+.c tha? ra kho?i nha` tu`, co' ngu+o+`i ba.n cu`ng chung ca?nh ngo^., ke^? cho anh nghe hai ca^u chuye^.n ngu. ngo^n, go.i la` chu't qua` tie^~n ba.n, la`m vo^'n so^'ng khi ra kho?i ddi.a ngu.c.

Truye^.n mo^.t: Co' mo^.t thu+o+ng gia gia`u co', hay ddi buo^n ba'n nhie^`u no+i, gom go'p nhu+~ng va^.t quy' trong thie^n ha. ve^` la`m cu?a rie^ng. Trong so^' nhu+~ng va^.t quy' na`y, co' con sa'o bie^'t no'i tie^'ng ngu+o+`i. Mo^.t ho^m, ngu+o+`i thu+o+ng gia no'i vo+'i con sa'o ra(`ng: "Sa'o o+i, ta co' vie^.c sa('p ddi ngang qua que^ hu+o+ng thuo+? tru+o+'c cu?a ma`y. Va^.y, ma`y co' gi` nha('n cho ba.n cu~ o+? ddo', ta chuye^?n lo+`i cho." Con sa'o no'i: "O^ng chu? la`m o+n cho to^i go+?i lo+`i tha(m ca'c ba.n, va` ho?i chu'ng co' nha('n gi` cho to^i hay kho^ng."

Khi dde^'n que^ hu+o+ng cu?a con sa'o, ngu+o+`i thu+o+ng gia ngu+o+'c nhi`n le^n vo`m ca^y, no+i co' dda`n sa'o ddang dda^.u, o^ng no'i: "DDa`n sa'o o+i, con sa'o quy' cu?a nha` ta, go+?i lo+`i tha(m chu'ng ba^y. Va` ho?i chu'ng ba^y co' nha('n la.i lo+`i gi` cho no' hay kho^ng?" DDa`n sa'o im la(.ng. Ngu+o+`i thu+o+ng gia ddu+'ng cho+` mo^.t lu'c. Va` la. thay, tu+` tre^n ca^y, dda`n sa'o ro+'t xuo^'ng che^'t ha`ng loa.t.

Ngu+o+`i thu+o+ng gia tro+? ve^`, con sa'o cu?a o^ng ho?i: "O^ng chu? o+i, ca'c ba.n to^i the^' na`o?" Ngu+o+`i thu+o+ng gia no'i: "Ta dda~ chuye^?n lo+`i tha(m cu?a ma`y, ho?i chu'ng co' nha('n gi` cho ma`y kho^ng, chu'ng chi? im la(.ng. Va` sau ddo' ro+'t xuo^'ng che^'t nhu+ bi. lo+`i tru` ru?a ghe^ go+'m."

Nga`y ho^m sau, ngu+o+`i thu+o+ng gia tha^'y con sa'o quy' cu?a mi`nh na(`m che^'t trong chuo^`ng. O^ng xa'ch con sa'o va^'t ra ngoa`i nhu+ mo^.t thu+' ddo^` bo?. Bo^~ng, con sa'o vo^~ ca'nh bay ddi ma^'t, tru+o+'c su+. nga.c nhie^n cu?a ngu+o+`i thu+o+ng gia.

Du+'t chuye^.n thu+' nha^'t, anh Khan nhi`n to^i cho+` ddo+.i mo^.t su+. go'p y'. To^i ho?i y' nghi~a cho^~ na`o? Anh gia?i thi'ch, con sa'o bi. nho^'t trong lo^`ng vi` no' co' gia' tri.. Gia? che^'t la` mo^.t ca'ch dda'nh lu+`a ngu+o+`i thu+o+ng gia, ra(`ng no' kho^ng co`n gia' tri. nu+~a. Nho+` the^' ma` no' thoa't ddu+o+.c su+. giam ca^`m. Trong che^' ddo^. u+u vie^.t na`y, ngu+o+`i na`o to? ra co' gia' tri., se~ bi. theo do~i do`m ngo'. Ne^'u kho^ng du`ng ddu+o+.c, ho. tie^u die^.t, chu+' kho^ng cho so^'ng. To^'t nha^'t la` gia? nga^y kho+`, cha(?ng ai the`m dde^? y', se~ ddu+o+.c ye^n tha^n. To^i mu+`ng vi` anh Khan dda~ ba('t dda^`u to? tha'i ddo^. co+?i mo+?, i't ra anh cu~ng kho^ng co`n giu+~ the^' thu? vo+'i to^i. Co`n chuye^.n thu+' hai, to^i ho?i.

Truye^.n hai: Trong mo^.t buo^?i la^m trie^`u, su+' gia? cu?a mo^.t nu+o+'c la'ng gie^`ng, da^ng ta(.ng nha` vua ba bu+'c tu+o+.ng hi`nh ngu+o+`i, va` xin cho bie^'t bu+'c tu+o+.ng na`o gia' tri. nha^'t. Nha` vua va` ca? dda'm qua^`n tha^`n ca^`m le^n, sa(m soi hoa`i, tha^'y ba bu+'c tu+o+.ng dde^`u gio^'ng nhau, tro.ng lu+o+.ng cu~ng ba(`ng nhau, kho' ma` pha^n ddi.nh bu+'c tu+o+.ng na`o gia' tri. nha^'t. Cuo^'i cu`ng, vua cho truye^`n rao trong da^n chu'ng, ti`m ngu+o+`i tho^ng minh giu'p vua gia?i quye^'t va^'n dde^` ba bu+'c tu+o+.ng.

Khi nghe chuye^.n na`y, co' mo^.t no^ng da^n ca^`m theo ba co.ng ro+m, le^n ddu+o+`ng dde^'n kinh ddo^, xin va`o ye^'t kie^'n nha` vua dde^? ti`m hie^?u gia' tri. cu?a ba bu+'c tu+o+.ng. Anh xo? co.ng ro+m va`o lo^~ tai bu+'c tu+o+.ng thu+' nha^'t, co.ng ro+m tho^ng qua lo^~ mie^.ng. Anh xo? co.ng ro+m va`o lo^~ tai bu+'c tu+o+.ng thu+' hai, co.ng ro+m tho^ng qua lo^~ tai phi'a be^n kia. Anh xo? co.ng ro+m va`o lo^~ tai bu+'c tu+o+.ng thu+' ba, xo? dde^'n cuo^'i co.ng ro+m, nhu+ng va^~n kho^ng tha^'y tho^ng ra cho^~ na`o.

Anh no^ng da^n ca^`m bu+'c tu+o+.ng thu+' ba ddu+a cho nha` vua va` no'i, dda^y la` bu+'c tu+o+.ng gia' tri. nha^'t.

To^i la.i ho?i y' nghi~a the^' na`o? Anh Khan cu+o+`i, nu. cu+o+`i i't tha^'y no+i mo^.t ke? tra^`m tu+, ra(`ng ne^'u kho^ng co' lo+`i bi`nh gia?i kie^?u Mao To^n Cu+o+ng, thi` to^i kho' ma` la~nh ho^.i ddu+o+.c ca'i tha^m thuy' cu?a ngu+o+`i xu+a. Ca^u chuye^.n tre^n muo^'n no'i, thu+' nha^'t, tai nghe ma` be'p xe'p ra lo^~ mie^.ng, thi` hoa. to`ng kha^?u xua^'t, nghi~a la` tai hoa. theo ca'i mie^.ng ma` ra. Thu+' hai, nghe tai na`y lo.t qua tai kia, kho^ng nho+' gi` ca?, la` thu+' vo^ du.ng. Ca? hai loa.i ngu+o+`i tre^n, cha(?ng gia' tri. gi`. Thu+' ba, nghe va` ca^'t ky? trong lo`ng, kho^ng no'i ra. DDa^y la` loa.i ngu+o+`i y' tu+' ki'n dda'o. So^'ng trong che^' ddo^. u+u vie^.t, a'p du.ng Ba Kho^ng: kho^ng nghe, kho^ng tha^'y, kho^ng bie^'t, co' the^? tra'nh ddu+o+.c nhie^`u tai va.. To^i no'i, tra'nh ddu+o+.c tai va. dde^? giu+~ ti'nh me^.nh, nhu+ng so^'ng ma` buo^`n qua', cu~ng cha'n. Anh Khan ngu+o+'c nhi`n le^n dda'm ma^y cao, no'i tro+`i la(.ng thinh, nhu+ng bo^'n mu`a va^~n lua^n chuye^?n, va.n va^.t va^~n kho^ng ngu+`ng sinh hoa'. Kho^ng ai co' the^? bie^'t ddu+o+.c nga`y mai se~ xa?y ra chuye^.n gi`. Ha~y cho+` xem.

Mo^.t nga`y, sau bu+~a co+m chie^`u, co' hai ga~ ngu+o+`i Thu+o+.ng ghe' ra^~y cu?a anh Khan. Anh gio+'i thie^.u, mo^.t ngu+o+`i te^n Y No^m, ngu+o+`i kia te^n So~Lum. Ca? hai dde^`u nu+o+'c da nga(m dden, tha^n hi`nh ra('n ro?i. Ho. da('t theo mo^.t con cho', loa.i cho' sa(n, cao gio`, bu.ng thon, tai ve^?nh, lo^ng co' va(`n nhu+ co.p. Va` mang theo nhu+~ng ca'i re^' ddan ba(`ng ma^y ru+`ng, gio^'ng ca'i re^' lo't no^`i o+? nhu+~ng vu`ng que^. Nhu+ dda~ he.n tru+o+'c, anh Khan ddu+a ho. ddi quan sa't da^'u cha^n heo ru+`ng. Da`i theo nhu+~ng lo^'i heo thu+o+`ng ra va`o pha' ra^~y, ho. dda(.t nhu+~ng ca'i re^' la^.t ngu+?a le^n. Giu+~a re^' dde^? mo^.t mie^'ng mo^`i ba(`ng loa.i thi.t dda~ co' mu`i ho^i, ddu+o+.c mo'c vo+'i mo^.t chu`m lu+o+~i ca^u. Mo^~i lu+o+~i ca^u co^.t di'nh vo+'i va`nh tro`n phi'a trong cu?a ca'i re^', ba(`ng so+.i cu+o+'c da`i khoa?ng gang tay.

To^i ho?i: " La`m the^' ma` co' the^? ba('t heo ru+`ng ddu+o+.c sao?"

Y No^m ho?i la.i: "Chu+' o^ng ca'n bo^. nghi~ pha?i la`m the^' na`o?"

"To^i nghe ngu+o+`i ta no'i, du`ng mo^.t tha^n ca^y ni'u qua(`n xuo^'ng la`m ca^`n ba^~y, co^.t so+.i da^y la`m tho`ng lo.ng, dda(.t tre^n ma(.t dda^'t. Khi heo da(~m pha?i, ca^`n ba^~y ba^.t, va` ca'i tho`ng lo.ng sie^'t gio` heo treo le^n."

"O^ng ca'n bo^. chi? nghe ngu+o+`i ta no'i, chu+' o^ng kho^ng co' dde^? ca'i tay la`m co^ng vie^.c. La`m ca'i ba^~y nhu+ the^' cu~ng ddu+o+.c, nhu+ng kho^ng to^'t va` co' ha.i cho con ngu+o+`i."

"Ta.i sao kho^ng to^'t ma` la.i co' ha.i cho ngu+o+`i?"

Y No^m cu+o+`i, la('c dda^`u.

Anh Khan no'i: "No' kho^ng ddu? lo+`i gia?i thi'ch dda^u. Na`y nhe', tre^n ddu+o+`ng heo ddi, kho^ng de^~ ti`m ddu+o+.c ca^y na`o thi'ch ho+.p dde^? la`m ba^~y. Va` khi dda~ la`m ba^~y ro^`i, kho^ng de^~ gi` con heo da(~m cha^n pha?i ca'i vo`ng tho`ng lo.ng. Gia? du., heo dda~ da(~m va`o tho`ng lo.ng, ca^`n ca^y ba^.t sie^'t gio` heo treo le^n. No' co' the^? ca('n ddu+'t da^y, hoa(.c ca('n ddu+'t li`a mo^.t ca'i gio` bo? la.i dde^? thoa't tha^n."

"Tro+`i dda^'t! No' da'm tu+. ca('n ddu+'t ca'i gio` a`?" To^i ke^u le^n kinh nga.c.
"Co' nhi`n tha^'y ca'i gio` bo? la.i, mo+'i bie^'t loa`i heo ru+`ng gan da. phi thu+o+`ng. La`m ca'i ba^~y nhu+ tre^n, dda~ kho' la.i to^'n nhie^`u co^ng, nhu+ng ke^'t qua? ra^'t i't. Va` chu+`ng na`o heo chu+a ma('c ba^~y thi` co`n duy tri` ca'i ba^~y. Ne^'u lo+~ co' ai ngang qua, vo^ ti`nh du.ng pha?i, su+'c ba^.t cu?a ca^`n ba^~y co' the^? ga^y nguy hie^?m."

"The^' co`n ca'i re^' kia, ba('t heo ca'ch na`o?"

"Ca'ch na`o thi` cho+` xem. Co' the^? nga`y mai, nga`y mo^'t. Kho^ng la^u dda^u."

"Ne^'u trong va`i nga`y, heo kho^ng ddi qua lo^'i dda(.t nhu+~ng ca'i re^', thi` co' ca^`n pha?i thay mo^`i kho^ng?"

"Kho^ng ca^`n. Heo la` loa`i a(n ta.p. Mo^`i ca`ng bo^'c mu`i ca`ng ha^'p da^~n."

Khi hai ga~ ngu+o+`i Thu+o+.ng ddi kho?i, to^i ho?i anh Khan, ta.i sao Y No^m go.i to^i la` ca'n bo^.? Anh no'i, ta^'t ca? nhu+~ng ai dde^'n vo+'i buo^n ba?n vu`ng cao, mang ca'i da'ng da^'p phi lao ddo^.ng, chi? bie^'t ddu+'ng nhi`n, ho?i nhu+~ng ca^u ngo+' nga^?n, va` chi? tri'ch phe^ bi`nh, ly' thuye^'t suo^ng ma` cha(?ng la`m ddu+o+.c gi` , ho. dde^`u go.i la` ca'n bo^.. Anh no'i tie^'p, trong tho+`i chie^'n tranh, ngu+o+`i Thu+o+.ng dda~ ddo'ng go'p ti'ch cu+.c mo^.t pha^`n xu+o+ng ma'u cho su+. tha`nh co^ng chie^'m ddoa.t mie^`n Nam. Ngu+o+`i ta hu+'a he.n vo+'i ho., ra(`ng ho. se~ ddu+o+.c dde^`n bu` xu+'ng dda'ng ba(`ng ca'ch ca?i thie^.n cho ddo+`i so^'ng da^n buo^n ba?n to^'t dde.p ho+n. Nhu+ng chie^'n tranh cha^'m du+'t dda~ la^u ro^`i, che^' ddo^. dda~ tha`nh hi`nh vu+~ng cha('c, ma` ddo+`i so^'ng cu?a ho. va^~n the^', tha^.m chi' co`n kho' kha(n ho+n. Ho. kho^ng co`n ddu+o+.c la`m a(n tu+. do nu+~a. Thi?nh thoa?ng, co' nhu+~ng o^ng ca'n bo^. tu+` mie^`n xuo^i le^n dda^y, go.i su+. tu+. do na`y la` su+. tuy` tie^.n, thie^'u to^? chu+'c. Ngu+o+`i ta dda(.t ra ke^' hoa.ch, ba('t ho. pha?i la`m theo khuo^n ma^~u. Nhu+~ng ke? kho^ng co' mo^.t chu't kinh nghie^.m na`o ve^` ddo+`i so^'ng giu+~a nu'i ru+`ng, da.y kho^n cho ke? ddu+o+.c sinh ra va` lo+'n le^n tu+` bao ddo+`i cha o^ng o+? dda^y. To'm la.i, ngu+o+`i ta no'i ve^` va^'n dde^` ca?i thie^.n ddo+`i so^'ng, ma` kho^ng he^` cung ca^'p phu+o+ng tie^.n. Ngu+o+`i ta chi? muo^'n to^? chu+'c la.i mo^ hi`nh xa~ ho^.i, dde^? de^~ be^` kie^?m soa't ma` tho^i. Tre^n ddu+o+`ng tro+? la.i ca(n le^`u, anh Khan no'i tu+` nga`y co' to^i dde^'n dda^y, anh dda~ pha' le^. Ba Kho^ng: kho^ng nghe, kho^ng tha^'y, kho^ng bie^'t.

Sa'ng ho^m sau, anh Khan va` to^i ddang a(n khoai lang lo't da., nghe co' tie^'ng cho' su?a, va` tie^'ng ke^u o+i o+'i ngoa`i ru+`ng.

Anh Khan no'i: "Y No^m, So~Lum go.i."

To^i theo anh ra no+i dda(.t ba^~y. Hai ga~ ngu+o+`i Thu+o+.ng, mo^~i ngu+o+`i ca^`m mo^.t ca^y lao, dda^`u co' bi.t sa('t nho.n, ddu+'ng va^y mo^.t lu`m ca^y ra^.m. Con cho' su?a, nhie^`u la^`n do.m mi`nh muo^'n cho^`m vo^, nhu+ng kho^ng da'm.

So~Lum ngoa('c to^i: "O^ng ca'n bo^. la.i dda^y coi."

Theo ngo'n tay chi? cu?a So~Lum, mo^.t con heo ru+`ng lo^ng xa'm, hai be^n me'p co' nanh da`i va` cong. Loa.i heo ddo^.c chie^'c, ddu? kha? na(ng ta'ch ba^`y, ddi kie^'m a(n mo^.t mi`nh rie^ng le?. Nhi`n ca'i tu+ the^' ma('c ba^~y cu?a con heo, to^i hie^?u ddu+o+.c ta^'t ca? nhu+~ng gi` ho^m qua co`n tha('c ma('c. Heo ta'p mie^'ng mo^`i, nuo^'t to+'i co^?, kho^ng tro^i ddu+o+.c vi` dda~ ma('c pha?i nhu+~ng lu+o+~i ca^u, co^.t bo+?i nhu+~ng so+.i cu+o+'c di'nh va`o lo`ng chie^'c re^'. Vi` so+.i cu+o+'c nga('n ne^n ca'i re^' a'p sa't va`o mo~m. Heo du`ng cha^n tru+o+'c dda^~y chie^'c re^' ra, nhu+ng kho^ng da'm dda^~y ma.nh vi` so+. so+.i cu+o+'c ca(ng, la`m lu+o+~i ca^u mo'c ddau cuo^'ng ho.ng. DDa^~y mo^.t ho^`i, cha^n tru+o+'c vo^ ti`nh lo.t va`o mo^.t ca'i lo^~ cu?a chie^'c re^'. Coi nhu+ mo^.t ca'i cha^n dda~ bi. tro'i. Ca'i cha^n tru+o+'c co`n la.i, se~ tie^'p tu.c dda^~y nu+~a, ro^`i cu~ng se~ lo.t vo^ ca'i lo^~ kha'c, kho^ng ru't ra ddu+o+.c. The^' la` ca'i mo?m heo va` hai cha^n tru+o+'c hoa`n toa`n bi. khoa' ba(`ng chie^'c re^'. Heo kho^ng da'm la`m ddo^.ng ma.nh chie^'c re^', so+. lu+o+~i ca^u mo'c ddau cuo^'ng ho.ng. Khi dda~ ma('c ba^~y, heo chi? co' the^? le^ le^'t xa no+i dda(.t ba^~y mo^.t khoa?ng mu+o+`i thu+o+'c kho^ng ho+n. Va`, ngu+o+`i tho+. sa(n chi? co`n mo^.t vie^.c pha?i la`m sau cu`ng, la` pho'ng lao dda^m va`o nhu+~ng cho^~ nhu+o+.c cu?a con heo ma` kho^ng so+. bi. no' ta^'n co^ng ngu+o+.c la.i.

Sau vu. ba^~y heo ru+`ng. Anh Khan no'i, Y No^m va` So~Lum cho bie^'t dda`n khi? dda~ ke'o ve^` la?ng va?ng vu`ng na`y ro^`i. Nhu+ng chu+`ng na`o chu'ng dde^'n ta?o thanh ra^~y ba('p thi` chu+a bie^'t. Mo^.t ho^m, to^i tha^'y va`i con khi? na^'p lo' tre^n ca^y. Anh Khan no'i, ddo' la` nhu+~ng con tie^`n sa't, ddi do` ddi.a ba`n hoa.t ddo^.ng. Khi? la` loa`i tinh kho^n sau loa`i ngu+o+`i. Chu'ng so^'ng co' dda`n. Mo^~i dda`n co' mo^.t con khi? dda^`u dda`n. Con na`y se~ da^~n dda`n ddi kie^'m a(n ra`y dda^y mai ddo', nhu+ nhu+~ng bo^. to^.c du mu.c tho+`i xu+a. Chu'ng dde^'n ca'i ra^~y na`o mo^.t la^`n, se~ la^?n qua^?n o+? ddo' nhie^`u nga`y, a(n cho ta`n ma.t ro^`i mo+'i chi.u ddi no+i kha'c. Con khi? dda^`u dda`n, kho^ng va`o ra^~y. No' ngo^`i tre^n ngo.n ca^y cao dde^? canh chu+`ng, va` xua con cha'u va`o mu.c tie^u, a(n cho no, co`n ddo^.n hai be^n ma' la`m pha^`n du+. tru+~. Tru+o+'c khi ru't lui, chu'ng co`n mang theo mo^.t hoa(.c hai tra'i ba('p la`m chie^'n lo+.i pha^?m, va` ddo'ng thue^' cho con khi? dda^`u dda`n. Khi na`o con khi? dda^`u dda`n la re' le^n la` ba'o hie^.u co' bie^'n, dda`n khi? ddang a(n se~ bo? cha.y, ma^'t tra^.t tu+. co`n ho+n cuo^.c di ta?n chie^'n thua^.t tu+` cao nguye^n ve^` mie^`n bie^?n. To^i ho?i the^' nhu+~ng ca'i thu`ng thie^'c khua ddo^.ng chung quanh ra^~y, kho^ng co' ta'c du.ng la`m chu'ng so+. hay sao? Anh Khan no'i, cu~ng co' ta'c du.ng trong nhu+~ng la^`n dda^`u, nhu+ng nhie^`u la^`n sau chu'ng quen, kho^ng so+. nu+~a. Khi ta o+? trong le^`u, thi` chu'ng pha' ngoa`i ra^~y. Khi ta ra ra^~y, chu'ng ke'o vo^ trong le^`u, lu.c pha' tan hoang ddo^` dda.c.

Mo^.t buo^?i tru+a, nghe tie^'ng kho.t khe.t ngoa`i ra^~y, anh Khan giu+.t da^y khua thu`ng ba'o ddo^.ng va` cha.y ra xem. Mo^.t va.t ba('p bi. pha'. Nhie^`u ca^y ga?y gu.c va` tra'i bi. ca.p lem nhem dang do+?.

Anh no'i: "Chi? mo+'i ddo+.t dda^`u ma` thie^.t ha.i nhu+ the^', thi` dda`n khi? na`y co' the^? ddo^ng ga^`n tra(m con."

To^i ra bi`a ra^~y, nhi`n le^n nhu+~ng ngo.n ca^y ru+`ng, ta^'t ca? dde^`u im li`m.
"Chu'ng dda~ cha.y xa he^'t ro^`i." To^i no'i.

"Chu+a cha('c. Co' the^? chu'ng na^'p dda^u ddo' trong nhu+~ng vo`m la'. Thu+? ne'm ma.nh mo^.t vie^n dda' le^n thi` bie^'t ngay."

To^i ne'm vie^n dda', kho^ng tha^'y ddo^.ng ti~nh gi`. Anh Khan ne'm mo^.t khu'c go^~ mu.c le^n ta`ng ca^y kha'c. Bo^~ng nghe a`o a`o tre^n ca^y. Ba^`y khi? ho^'t hoa?ng chuye^`n ca`nh, ddo^?i cho^~ a^?n na^'p. Chi? trong va`i gia^y nga('n ngu?i, ta^'t ca? dde^`u im li`m tro+? la.i. Nhi`n ky~ se~ tha^'y va`i con thu mi`nh trong la', hai ma('t thao la'o nhi`n xuo^'ng.

Tro+? la.i le^`u, anh Khan chua^?n bi. ba('t khi? ba(`ng ca'ch dda^m mo^.t che'n muo^'i o+'t tha^.t cay, tro^.n vo+'i co+m nguo^.i, dde^? xuo^'ng ho^'. Anh du+.ng the^m mo^.t ca^y ta^`m vo^ng tu+` du+o+'i le^n mie^.ng ho^', va` gia?i thi'ch, ca^y ta^`m vo^ng la`m ca'i thang cho khi? xuo^'ng ho^'. Ga(.p co+m tro^.n o+'t ddo?, no' se~ bo^'c a(n, cay qua' cha?y nu+o+'c ma('t, no' se~ ddu+a tay du.i ma('t. To^i cu+o+`i, ba`n tay di'nh o+'t ma` du.i va`o ma('t, thi` chi? co`n co' ca'ch la`m hie^.p si~ mu` nghe gio' kie^'m ma` tho^i.

Chua^?n bi. xong, anh Khan ke'o to^i ra mo^.t go'c ra^~y, no+i bi`a ru+`ng, ngo^`i du+o+'i bo'ng ca^y to. Anh no'i, bo? tro^'ng ca'i le^`u, nhu+o+`ng cho ba^`y khi?. Nhu+ng suo^'t chie^`u ho^m ddo', kho^ng co' con khi? na`o be'n ma?ng va`o le^`u.

Hai ho^m sau. Tre^n ddu+o+`ng tu+` nha` Y No^m tro+? ve^`, vu+`a dde^'n ra^~y dda~ nghe tie^'ng con khi? dda^`u dda`n tre^n ngo.n ca^y ngoa`i ru+`ng la re' le^n, anh Khan cha.y vo^.i va`o le^`u. Ba^`y khi? tuo^n ra, pho'ng cha.y. DDo^` dda.c trong le^`u bi. pha' tung, va^'t bu+`a ba~i. Du+o+'i ca'i ho^', be^n ho^ng le^`u, nhu+~ng con khi? co`n ke.t la.i, tranh nhau leo le^n ba(`ng ca^y ta^`m vo^ng. Cu+' con na`y o^m ca^y ta^`m vo^ng leo le^n, thi` con kia so+. ha~i na('m dduo^i ke'o xuo^'ng, gia`nh leo le^n tru+o+'c. Ro^'t cuo^.c, kho^ng con na`o le^n ddu+o+.c mie^.ng ho^'. Chu'ng quo+` qua.ng, loi choi, bu+ng ma(.t, du.i ma('t, va` la chi' choe'. Anh Khan ru't ca^y ta^`m vo^ng le^n. The^' la` nhu+~ng con khi? du+o+'i ho^' dda~ hoa`n toa`n bi. nho^'t. To^i dde^'m ddu+o+.c ba?y con.

To^i ho?i: "DDa~ ba('t khi? ro^`i. Ba^y gio+`, la`m ca'ch na`o dduo^?i khi??"

"DDe^'n giai ddoa.n na`y, mo.i chuye^.n sau dde^`u de^~ da`ng."

Ta^'t ca? ddo^` nghe^` dda~ chua^?n bi. tu+` tru+o+'c. Anh Khan du`ng thanh ca^y, mo^.t dda^`u co' buo^.c tho`ng lo.ng, tro`ng va`o co^? tu+`ng con, ke'o le^n, tro'i la.i. Anh la^'y ke'o ca('t lo^ng tre^n dda^`u khi?, nhu+ bi. ca.o tro.c. Va` la^'y so+n ma`u dden ddo? tra('ng va`ng, phe^'t lem nhem le^n dda^`u, le^n ma(.t khi?, tro^ng ra^'t kho^i ha`i. Xong, anh mo+? tro'i, tha? no' cha.y va`o ru+`ng. La.i lo^i con kha'c le^n, ho+'t lo^ng, so+n dda^`u...

Anh Khan gia?i thi'ch, khi? co' khuynh hu+o+'ng nha^.p ba^`y. Nhu+~ng con khi? na`y, no' se~ cha.y ddi ti`m ba^`y dde^? nha^.p. Nhu+ng nhu+~ng con khi? kha'c kho^ng co`n nha^.n ra ba.n nu+~a, va` tra'nh xa no' nhu+ con va^.t qua'i dda?n. Tu+. ba?n tha^n con va^.t bi. so+n ma(.t, no' kho^ng bie^'t no' qua'i dda?n, ne^n ba^`y khi? ca`ng cha.y tra'nh, no' ca`ng ba'm theo dde^? nha^.p ba^`y. Cu+' the^', mo^.t be^n cha.y, mo^.t be^n ba'm rie^'t, ca`ng nga`y ca`ng ddi xa, tha^.t xa.

"Ro^`i no' se~ ve^` dda^u?"

"Ru+`ng nu'i bao la muo^n tru`ng, ai bie^'t se~ ve^` dda^u."

"Nhu+~ng con khi? bi. bo^i so+n le^n ma(.t, ro^`i se~ ra sao?"

"Cu~ng kho^ng ai bie^'t se~ ra sao. Ne^'u no' cu+' ba'm rie^'t theo ba^`y, co' the^? mo^.t nga`y na`o ddo', con khi? dda^`u dda`n se~ ca('n no' che^'t."

Sa'ng mai, to^i se~ ro+`i kho?i le^`u ra^~y, bo? la.i nu'i ru+`ng, tu+` gia? anh Khan dde^? ddi mo^.t no+i tha^.t xa. Trong dde^m, to^i na(`m thao thu+'c tre^n chie^'c vo~ng, kho^ng ngu? ddu+o+.c. Nhi`n a'nh tra(ng khuya la.nh le~o soi va`o ca(n le^`u tro^'ng tra?i, to^i nghi~ dde^'n nhu+~ng nga`y co^ ddo+n cu?a anh Khan giu+~a dda'm ra^~y ddi`u hiu. To^i la.i nghi~ dde^'n dda`n khi? cu+' cha.y ma~i, cha.y ma~i, kho^ng bie^'t gio+` na`y chu'ng du+`ng la.i hay chu+a? Anh Khan cu~ng kho^ng ngu? ddu+o+.c. Anh ngo^`i da^.y va^'n thuo^'c, ba^'t ngo+` anh ho?i to^i, nghi~ the^' na`o ve^` nhu+~ng con khi? bi. so+n ma(.t? To^i no'i, ne^'u o+? A^u My~, Ho^.i Ba?o Ve^. Su'c Va^.t se~ can thie^.p cho no'. Anh ba?o, khi to^i sang xu+' ngu+o+`i, ne^n ti`m dde^'n ca'i Ho^.i Ba?o Ve^. Su'c Va^.t, dde^? nho+` ho. che cho+?. Va` nho+' ho?i ho., ra(`ng giu+~a vu`ng ru+`ng nu'i Vie^.t Nam, co' nhu+~ng "con khi? ngu+o+`i" ddang bi. so+n ma(.t, ho. co' ba?o ve^. kho^ng?

DDoa`n qua^n vie^~n chinh cu?a tha'i su+ du+`ng la.i be^n kia sông, chi? ca'ch kinh tha`nh chu+`ng mu+o+`i da(.m ddu+o+`ng.

Sau na(m na(m da^`m su+o+ng da~i na('ng cho^'ng gia(.c Ba('c phu+o+ng xa^m lu+o+.c, vo+'i su+. so+. giu'p dda('c lu+.c cu?a La~o Cuo^`ng, tha'i su+ Huy`nh DDe^. dda~ an ddi.nh ddu+o+.c cu+o+ng tho^?. Nho+` ta`i tri' cu?a Huy`nh DDe^. va` ba?n la?nh cu?a La~o Cuo^`ng ma` ro+. Ba('c bi. de.p tan mo^.t ca'ch ye^n la`nh. Qua^n si~ kho^ng hao hu.t ma` da^n chu'ng cu~ng kho^ng bi. ddo^? ma'u hay la^m va`o ca?nh la^`m than cu?a chie^'n tranh. Chu'a te^? ro+. ba('c dda~ mu+o+`i la^`n bi. La~o Cuo^`ng va` Huy`nh DDe^. ba('t so^'ng va` tha? ra. Sau la^`n thu+' mu+o+`i chu'ng mo+'i chi.u dda^`u ha`ng tha^.t su+. va` ru't ha(?n ve^` phu+o+ng Ba('c. Tu+` ddo', da^n chu'ng ddu+o+.c an cu+ la.c nghie^.p. DDe^? tu+o+?ng nho+' co^ng o+n cu?a tha'i su+ Huy`nh DDe^., da^n chu'ng dda~ xa^y tu+o+.ng o^ng ba(`ng dda' lo+'n ga^'p na(m ngu+o+`i thu+o+`ng, du+.ng tre^n ddi?nh nu'i cao, chi? tay ve^` phu+o+ng Ba('c. Tu+` xa ha`ng tra(m da(.m, ro+. Ba('c va^~n tha^'y tu+o+.ng Huy`nh DDe^. uy du~ng canh giu+~ bie^n cu+o+ng. Nho+` chie^'n co^ng hie^?n ha'ch va` uy the^' cu?a Huy`nh DDe^. ma` ha`ng ma^'y tra(m na(m sau ro+. Ba('c kho^ng da'm be'n ma?ng dde^'n bie^n gio+'i.

Tre^n ddu+o+`ng di chuye^?n qua^n tu+` bie^n gio+'i ve^` kinh, ddi dde^'n dda^u Huy`nh DDe^. cu~ng ddu+o+.c da^n chu'ng ddo'n tie^'p tha^.t nie^`m no+~. Ho. ba`y hu+o+ng a'n va` da^ng le^~ va^.t hai be^n ddu+o+`ng. Qua^n si~ ddu+o+.c le^.nh ddo'n nha^.n le^~ va^.t ro^`i pha^n pha't la.i cho da^n nghe`o. Do ddo' uy ti'n va` co^ng ddu+'c cu?a tha'i su+ Huy`nh DDe^. ddu+o+.c ngu+o+`i ddo+`i ca?m ki'ch tha^m sa^u va` truye^`n tu.ng kha('p nu+o+'c. Qua^n ddi chu+a ddu+o+.c nu+?a ddu+o+`ng ma` tie^'ng ta(m cu?a Huy`nh DDe^. dda~ lan ve^` vang do^.i ca? kinh tha`nh. Ca? trie^`u ddi`nh dde^`u nu+'c lo`ng tro^ng ddo+.i nga`y tha'i su+ ho^`i kinh.

DDoa`n qua^n ha. tra.i xong xuo^i thi` tro+`i dda~ ve^` chie^`u. Tho+`i tie^'t cuo^'i na(m la.nh, nga`y nga('n ma` dde^m da`i. Ma(.t tro+`i la(.n ra^'t mau. Mo+'i xe^' chie^`u ddo' ma` thoa'ng cho^'c dde^m dda~ bao tru`m. DDe`n phi'a kinh tha`nh ru+.c sa'ng ca? mo^.t go'c tro+`i.

Huy`nh DDe^. ngo^`i ye^n la(.ng trong ba?n doanh, nhi`n ra do`ng so^ng dden ki.t trong dde^m. Be^n ca.nh o^ng, La~o Cuo^`ng ddang ngo^`i tham thie^`n tre^n ca'i tro^'ng lo+'n dde^'n ma^'y vo`ng tay ngu+o+`i o^m.

Be^n kia so^ng, a'nh dde`n nha^'p nha'y lie^n tu.c o+? phi'a kinh tha`nh. Chi? co`n nu+?a nga`y ddu+o+`ng nu+~a th"i, Huy`nh DDe^. pha?i ve^` kinh ye^'t kie^'n vua. Nghi~ dde^'n lu'c va`o trie^`u Huy`nh DDe^. ca?m tha^'y vu+`a no^n nao la.i vu+`a ngao nga'n. Le^.nh vua ban ra a^?n chu+'a nhie^`u chuye^.n la.. Trie^`u ddi`nh kho^ng cu+? ngu+o+`i ra ddo'n tie^'p qua^n vie^~n chinh chie^'n tha('ng tro+? ve^`. Tra'i la.i, chie^'u vua ban, chi? trie^.u ho^`i ca' nha^n Huy`nh DDe^. ho^`i cung ma` kho^ng ddu+o+.c mang theo ca^.n tu+o+'ng hay qua^n si~ ba?o ve^..

Huy`nh DDe^. quay la.i nhi`n La~o Cuo^`ng. Du+o+'i a'nh dde`n da^`u lao chao, la~o ddang ngo^`i im tre^n ma(.t tro^'ng. La^u la('m ro^`i, Huy`nh DDe^. kho^ng co' di.p nhi`n ky~ La~o Cuo^`ng. Trong na(m na(m chie^'n tra^.n, gia? mo^.t ngu+o+`i ca^.n tu+o+'ng ha^`u ca^.n, La~o Cuo^`ng pha?i qua^'n kha(n bi.t to'c va` che ma(.t dde^? kho^ng ai nha^.n die^.n ddu+o+.c la~o.

DDe^m nay, La~o Cuo^`ng bo? kha(n ra, Huy`nh DDe^. mo+'i co' di.p nhi`n la~o ro~ ho+n. Sau nhie^`u na(m chinh chie^'n kho^? nho.c, La~o Cuo^`ng va^~n va^.y ngoa.i tru+` ma'i to'c, cha^n ma`y, va` ra^u ca(`m dde^`u ba.c tra('ng. Co`n da ma(.t la~o va^~n tro+n la'ng va` ho^`ng ha`o. Na(m nay, Huy`nh DDe^. ga^`n ba?y mu+o+i, tu+'c nhie^n La~o Cuo^`ng dda~ tho. dde^'n ho+n mo^.t tra(m ba mu+o+i tuo^?i.

DDo^'i vo+'i trie^`u ddi`nh va` da^n chu'ng, ngu+o+`i ta chi? nho+' co^ng lao cu?a tha'i su+ Huy`nh DDe^. chu+' kho^ng ai bie^'t dde^'n La~o Cuo^`ng. Trong mu+o+`i la^`n ba('t so^'ng chu'a te^? ro+. Ba('c, dda~ chi'n la^`n do La~o Cuo^`ng la`m. La~o dda~ ddo^.t nha^.p va`o dinh co+ cu?a gia(.c, ba('t so^'ng ke? ddi.ch de^~ nhu+ tro+? ba`n tay. Toa`n bo^. ke^' hoa.ch chie^'n dda^'u dde^`u do La~o Cuo^`ng ba`n ba.c vo+'i Huy`nh DDe^.. La~o chu? tru+o+ng kho^ng dde^? da^n chu'ng pha?i chi.u la^`m than kho^? cu+.c, va` nha^'t la` kho^ng ddu+o+.c ddo^? ma'u.

DDe^m nay, tro+`i kho^ng tra(ng sao va` tha^.t ye^n la(.ng. Chi? co' tie^'ng co^n tru`ng ra? ri't la^~n vo+'i tie^'ng so'ng ra`o ra.t tu+` phi'a bo+` so^ng do^.i ve^` tha^.t dde^`u dda(.n.

Be^n ngoa`i doanh tra.i, to^'i dden. Chi? co' va`i a'nh dduo^'c ra?i ra'c be^n ca.nh ca'c le^`u. Xa xa, dde`n o+? kinh tha`nh ru+.c sa'ng ca? mo^.t go'c tro+`i.

Trong le^`u cu?a chu? soa'i cu~ng im la(.ng. A'nh dde`n lao chao soi hai ca'i bo'ng Huy`nh DDe^. va` La~o Cuo^`ng cho+`n vo+`n tre^n va'ch. Trong khi Huy`nh DDe^. ddang tha^?n tho+` suy nghi~, co' tie^'ng La~o Cuo^`ng ca^'t le^n:

-- Ho^`i kinh la^`n na`y, ngu+o+i se~ ga(.p la`nh i't ma` du+~ nhie^`u.

La~o Cuo^`ng va^~n ngo^`i ye^n tre^n ca'i tro^'ng, kho^ng tha^'y la~o mo+? ma('t hay ma^'p ma'y mo^i gi` ca?, nhu+ng tie^'ng no'i pha't ra tu+` phi'a la~o.

Huy`nh DDe^. va^~n im la(.ng. La~o Cuo^`ng tie^'p:

-- Na(m na(m qua, tuy tra?i qua gian kho^? trong chie^'n tranh nhu+ng thu+.c su+. ngu+o+i chu+a co' la^`n na`o ga(.p nguy hie^?m. La^`n na`y, ma(.c du` dda^'t nu+o+'c dda~ ye^n va` da^n chu'ng so^'ng thanh bi`nh, nhu+ng chi'nh tha^.t, ngu+o+i ddang ddo^'i dda^`u vo+'i nguy co+ lo+'n.

Huy`nh DDe^. tho+? da`i:

-- Con cu~ng nghi~ nhu+ va^.y.

La~o Cuo^`ng ho?i tie^'p:

-- Ngu+o+i co' ddi.nh ho^`i kinh hay kho^ng?

Huy`ng DDe^. ga^.t dda^`u dda'p:

-- Con se~ tua^n theo chie^'u chi? cu?a vua.

La~o Cuo^`ng mo+? ma('t ra, mi?m cu+o+`i no'i:

-- Con ngu+o+`i dda~ quen co' qua^`n a'o che tha^n va` ddo'i a(n, kha't uo^'ng. Nha` ngu+o+i dda~ la`m dde^'n chu+'c tha'i su+, di~ nhie^n, kho^ng thoa't kho?i su+. ra`ng buo^.c cu?a trie^`u ddi`nh. Ne^'u ngu+o+i ho^`i kinh dda~ co' ca'ch gi` ddo^'i pho' vo+'i te^n hoa`ng dde^' a^'y kho^ng?

Gio.ng La~o Cuo^`ng bi`nh tha?n, gio.ng ddie^.u tuy nhe. nha`ng nhu+ng ca^u no'i theo le~ thu+o+`ng, xu'c pha.m ra^'t na(.ng dde^'n vua. Ne^'u co' mo^.t ngu+o+`i na`o kha'c nghe ddu+o+.c, La~o Cuo^`ng kho^ng the^? tra'nh kho?i to^.i bay dda^`u.

Huy`nh DDe^. dda~ so^'ng la^u na(m vo+'i La~o Cuo^`ng. O^ng bie^'t vi. su+ phu. na`y la` ngu+o+`i so^'ng ngoa`i xa~ ho^.i va` ddu+'ng tre^n mo.i su+. the^' tho^ng thu+o+`ng. Tre^n ddo+`i, kho^ng co' ddie^`u gi` co' the^? tro'i buo^.c ddu+o+.c La~o Cuo^`ng.

Tha^'y Huy`nh DDe^. im la(.ng, La~o Cuo^`ng tha?n nhie^n ho?i tie^'p:

-- Ne^'u ngu+o+i chu+a co' ca'ch ddo^'i pho', ta.i sao ngu+o+i pha?i ho^`i kinh ngay?

Huy`nh DDe^. ki'nh ca^?n dda'p:

-- Con dda~ co' ca'ch ddo^'i pho' ro^`i.

La~o Cuo^`ng ung dung ho?i tie^'p:

-- Ngu+o+i se~ la`m gi`?

-- Con kho^ng nha^.n ba^'t le^~ lo^.c hay danh vi. na`o, va` se~ ca'o quan tu+` gia~ trie^`u ddi`nh.

La~o Cuo^`ng mi?m cu+o+`i ho?i:

-- Ne^'u hoa`ng dde^' kho^ng cha^'p nha^.n nhu+~ng ddie^`u ngu+o+i ddu+a ra. O^ng ta kha(ng kha(ng ba('t ngu+o+i pha?i nha^.n ta^'t ca? thi` sao? Ngu+o+i dda~ mang bao nhie^u xie^`ng xi'ch va` go^ng cu`m trong le^` lua^.t cu?a trie^`u ddi`nh, ngu+o+i tra'nh la`m sao ddu+o+.c su+. e'p buo^.c cu?a vua.

Huy`nh DDe^. cu+o+ng quye^'t no'i:

-- Hoa`ng dde^' dda~ nha^.n lo+`i hu+'a vo+'i con tru+o+'c khi ra ddi.

La~o Cuo^`ng ba^.t cu+o+`i:

-- Ngu+o+i co`n tin lo+`i hu+'a suo^ng cu?a vua hay sao? Ha('n hu+'a nhu+ va^.y xem nhu+ cha(?ng hu+'a gi` ca?.

-- La~o no'i nhu+ va^.y nghi~a la` sao?

-- Ngu+o+i theo ta dda~ la^u nhu+ng khi bu+o+'c qua ngu+o+~ng cu+?a trie^`u ddi`nh dda~ bi. tro'i buo^.c qua' nhie^`u bo+?i dda.o ly' co^? hu?. Ngu+o+i co' da'm kha'ng cu+. le^.nh vua hay kho^ng?

Huy`nh DDe^. kha(?ng kha'i no'i:

-- Con dda~ nha^'t quye^'t gia~ tu+` trie^`u ddi`nh tu+` la^u. La^`n na`y, gia(.c ngoa.i xa^m dda~ bi. de.p xong hoa`ng thu+o+.ng kho^ng co`n ly' do gi` dde^? giu+~ con la.i.
La~o Cuo^`ng ga^.t dda^`u:

-- Chi? trung vo+'i da^n chu+' kho^ng ca^`n pha?i trung vo+'i vua. Ngu+o+i pha?i nho+' la^'y ddie^`u ddo'.

Huy`nh DDe^. ga^.t dda^`u:

-- Con va^~n nho+' lo+`i a^'y.

La~o Cuo^`ng nghie^m gio.ng:

-- DDie^`u ta xem quan tro.ng la` la`m chu+' kho^ng pha?i nho+'. Ta bie^'t ngu+o+i thuo^.c lo`ng ta^'t ca? nhu+~ng gi` ta truye^`n dda.t nhu+ng ngu+o+i dda~ la` tha'i su+ trong trie^`u, tre^n chi? co' vua, du+o+'i co' ha`ng va.n quan qua^n va` ha`ng trie^.u le^ da^n. Nga`y na`o co`n mang chu+'c sa('c va` na('m giu+~ quye^`n ha`nh thi` nga`y a^'y ngu+o+i co`n bi. tro'i buo^.c. Ta mong ngu+o+i tha('ng ddu+o+.c chi'nh ba?n tha^n mi`nh.

Huy`nh DDe^. cu'i dda^`u no'i:

-- Con xin ghi kha('c lo+`i la~o da.y.

La~o Cuo^`ng tu+` to^'n no'i:

-- Ngu+o+i nghi? ngo+i so+'m dde^? mai co`n le^n ddu+o+`ng.

Du+'t lo+`i, La~o Cuo^`ng khe? ddu+a ba`n tay le^n, ma^'y ngo'n co duo^~i nhu+ kha?y dda`n. Tu+'c tho+`i ngo.n dde`n ta('t ngu'm. Trong pho`ng to^'i mi.t, chi? co`n ho+i tho+? nhe. nha`ng cu?a La~o Cuo^`ng va` Huy`nh DDe^..

Trong kho^ng gian ye^n la(.ng, cho+.t co' tie^'ng La~o Cuo^`ng tra^`m tra^`m vang le^n:

-- Na(m ma`u khie^'n ma('t ngu+o+`i ta mu`. Na(m tie^'ng khie^'n tai ngu+o+`i ta ddie^'c. Na(m vi. khie^'n mie^.ng ngu+o+`i ta sai la^`m. Co^ng danh tranh thu? khie^'n lo`ng ngu+o+`i cuo^`ng loa.n. Cu?a ca?i kho' kie^'m khie^'n ddu+'c ha.nh ngu+o+`i ta hu+ ho?ng. Bo+?i va^.y, ta pha?i vi` lo`ng chu+' kho^ng vi` ma('t. Pha?i tu+` bo? chuye^.n kia ma` giu+~ la^'y ddie^`u na`y.

Gio.ng La~o Cuo^`ng va^~n vang le^n dde^`u:

-- Na(m ma`u khie^'n ma('t ngu+o+`i ta mu`. Na(m tie^'ng khie^'n tai ngu+o+`i ta ddie^'c. Na(m vi. khie^'n mie^.ng ngu+o+`i ta sai la^`m. Co^ng danh tranh thu? khie^'n lo`ng ngu+o+`i cuo^`ng loa.n. Cu?a ca?i kho' kie^'m khie^'n ddu+'c ha.nh ngu+o+`i ta hu+ ho?ng. Bo+?i va^.y, ta pha?i vi` lo`ng chu+' kho^ng vi` ma('t. Pha?i bo? chuye^.n kia ma` giu+~ la^'y ddie^`u na`y...

Tie^'ng La~o Cuo^`ng nho? da^`n va` ca(n pho`ng chi`m da^`n va`o im la(.ng.

*

Toa'n qua^n ho^. ve^. vu+`a vu+o+.t qua bo+` so^ng lie^`n bi. Huy`nh DDe^. khoa't tay dduo^?i ve^`. DDa'm binh si~ vo^.i lui ra sau nhu+ng ba tu`y tu+o+'ng tha^n ca^.n cu?a tha'i su+ vo^.i xe^'p he^'t co+` va` nha?y xuo^'ng dda^'t. Ho. ddo^`ng loa.t co+?i qua^n phu.c, gia^'u kie^'m sau lu+ng, ro^`i bo? ngu+.a ma` cha.y bo^.. Bie^'t co' ngu+o+`i theo sau ne^n ddi ddu+o+.c chu+`ng nu+?a da(.m ddu+o+`ng, Huy`nh DDe^. du+`ng cha^n tre^n ngo.n ddo^`i ca't, do~ng da.c no'i:

-- Ca'c ngu+o+i pha?i lui ve^`.

Ba tu`y tu+o+'ng qui` du+o+'i cha^n ddo^`i. Mo^.t ngu+o+`i no'i, gio.ng ro^?n ra?ng:

-- Xin tha'i su+ cho thuo^.c ha. ddi theo.

Huy`nh DDe^. la('c dda^`u:

-- Le^.nh vua dda~ ban ra, ca'c ngu+o+i co`n kha'ng cu+. hay sao?

Mo^.t tu`y tu+o+'ng kha'c d'ng da.c no'i:

-- Xin tha'i su+ ca('t chu+'c va` dduo^?i bo.n thuo^.c ha. ra kho?i binh ddo^.i.

Huy`nh DDe^. cu+o+ng quye^'t no'i:

-- Ca'c ngu+o+i kho^ng co' to^.i gi` ca?. Ta.i sao ta pha?i dduo^?i ca'c ngu+o+i?

Ngu+o+`i tu`y tu+o+'ng thu+' ba kha(?ng kha'i no'i:

-- Ne^'u bo.n tie^?u nha^n kho^ng co`n trong binh ddo^.i thi` kho?i pha?i cha^'p ha`nh le^.nh vua.

Huy`nh DDe^. ngu+?a ma(.t le^n tro+`i cu+o+`i, gio.ng dda^`y ha`o khi' la.i pha la^~n chu't ai oa'n:

-- Ta^'t ca? qua^n si~ va` da^n chu'ng dde^`u pha?i tua^n le^.nh vua. Ca'c ngu+o+i tu+o+?ng ra(`ng ra kh'i binh ddo^.i thi` kho?i cha^'p ha`nh le^.nh vua hay sao?

Ba tu`y tu+o+'ng cu'i dda^`u:

-- Tie^?u nha^n kho^ng da'm nhu+ va^.y. Cha(?ng qua bo.n tie^?u nha^n bie^'t ra(`ng, la^`n na`y tha'i su+ ddi se~ kho^ng tro+? la.i.

Huy`nh DDe^. va^~n ngu+?a ma(.t le^n tro+`i cu+o+`i, gio.ng hu`ng tra'ng: -- Ta ho^`i kinh dde^? cha^`u vua chu+' xo^ng pha tra^.n ma.c dda^u.

Mo^.t tu`y tu+o+'ng ki'nh ca^?n no'i:

-- Tie^?u nha^n bie^'t tha'i su+ kho^ng the^? tra'nh ddu+o+.c tai ho.a.

Huy`nh DDe^. nghie^m gio.ng ho?i:

-- Ai no'i vo+'i ngu+o+i?

Ba tu`y tu+o+'ng cu'i dda^`u im la(.ng. Huy`nh DDe^. lo+'n gio.ng ho?i tie^'p:

-- Su+ phu. ta ba?o ca'c ngu+o+i ddi theo pha?i kho^ng?

Tu`y tu+o+'ng thu+' hai vo^.i dda'p:

-- Thu+a tha'i su+, kho^ng pha?i.

Huy`nh DDe^. ga(`n gio.ng ho?i:

-- The^' thi` su+ phu. ta co' no'i ddie^`u gi` hay kho^ng?

Tu`y tu+o+'ng thu+' ba dda'p:

-- Thu+a tha'i su+, to^n o^ng kho^ng no'i gi` ca?.

Huy`nh DDe^. nhi'u ma`y h'i tie^'p:

-- Ta.i sao ca'c ngu+o+i bie^'t ta ddi se~ kho^ng tro+? la.i?

Tu`y tu+o+'ng thu+' nha^'t lie^`n dda'p:

-- Bo.n tie^?u nha^n tha^'y to^n o^ng ra ngo^`i im la(.ng tre^n ta?ng dda' be^n bo+` so^ng. Thu+a tha'i su+, bo.n tie^?u nha^n dda^u pha?i tre? con. To^n o^ng kho^ng he^` no'i mo^.t lo+`i na`o nhu+ng bo.n tie^?u nha^n ddoa'n bie^'t he^'t mo.i chuye^.n.

Huy`nh DDe^. lo+'n tie^'ng, gio.ng nghie^m nghi.:

-- DDa^y la` le^.nh.

Ba tu`y tu+o+'ng vo^.i qui` xuo^'ng, cu'i dda^`u nghe. Huy`nh DDe^. do~ng da.c no'i:

-- Tu+` dda^y, ca'c ngu+o+i kho^ng co`n trong binh ddo^.i nu+~a, ha~y tro+? ve^` que^.

Ba tu`y tu+o+'ng mu+`ng ro+?, da^.p dda^`u no'i:

-- Ca?m ta. tha'i su+.

Huy`nh DDe^. nhi`n tha^'y su+. trung kie^n cu?a ba tu`y tu+o+'ng, kho^ng kho?i nga^.m ngu`i:
-- Ta dduo^?i ca'c ngu+o+i ra kh'i binh ddo^.i, ma^'t he^'t quye^`n chu+'c ma` ca'c ngu+o+i la.i mu+`ng. Tha^.t la` oan tra'i... Nhu+ng nghe dda^y, ca'c ngu+o+i kho^ng ddu+o+.c theo ta ve^` kinh, pha?i quay ve^` vo+'i vo+. con.

Ba tu`y tu+o+'ng ddo^`ng thanh no'i:

-- DDa ta. tha'i su+.

Huy`nh DDe^. no'i xong, quay lu+ng la.i. Chi? tha^'y a'nh kie^'m la^'p loa'ng du+o+'i a'nh ma(.t tro+`i. Mo^.t mo+' to'c tha'i su+ dda~ bay la? ta? theo gio' va` ddo^`ng tho+`i thanh gu+o+m cu?a o^ng cu~ng bi. be? ga^~y la`m ddo^i.

Ba tu`y tu+o+'ng tha^'t thanh, kinh ha~i la le^n:

-- Xin tha'i su+ ddu+`ng la`m va^.y...

Ca'c tu`y tu+o+'ng na`y tu+`ng theo Huy`nh DDe^. la^u na(m. Ho. bie^'t ta`i tri' cu?a o^ng. Ne^'u Huy`nh DDe^. cho^'ng cu+. dde^? thoa't tha^n thi` kho' ai co' the^? ke^`m giu+~ ddu+o+.c. Nhu+ng Huy`nh DDe^. ca('t to'c va` be? gu+o+m ngu. y' chi.u che^'t chu+' kho^ng pha?n kha'ng, chu+'ng to? o^ng se~ chi.u hi sinh.

Huy`nh DDe^. lo+'n tie^'ng no'i:

-- Le^.nh dda~ ban ra, ca'c ngu+o+i co`n kho^ng cha^'p ha`nh hay sao?

Ba tu`y tu+o+'ng da^.p dda^`u, ddo^`ng loa.t thu+a:

-- Bo.n tie^?u nha^n xin tua^n le^.nh.

Vu+`a du+'t lo+`i, ho. quay lu+ng cha.y tha(?ng ve^` phi'a bo+` so^ng. Huy`nh DDe^. nhi`n theo dde^'n khi bo'ng ba ngu+o+`i khua^'t ha(?n sau ma^'y ddo^`i ca't xa ti't. Na('ng tha^.t ga('t, ho+i nu+o+'c lung linh khie^'n ca?nh va^.t tro+? ne^n mo+` a?o. Tru+o+'c ma(.t Huy`nh DDe^. chi? co`n ca?nh ddo^`ng kho^ng co^ qua.nh.

Huy`nh DDe^. ra roi cho ngu+.a cha.y tha(?ng ve^` phi'a kinh ddo^.

DDe^'n chie^`u, co`n ca'ch kinh tha`nh chu+`ng nu+?a da(.m. Huy`nh DDe^. dda~ tha^'y co+` xi' tung bay ru+.c ro+?. Qua^n si~ da`n tha`nh hai ha`ng ngang va` do.c la`m ha`ng ra`o cha('n. Be^n trong, da^n chu'ng ddang chen chu'c, ngo'ng co^? nhi`n ra.

Mo^.t ho^`i co`i tho^?i le^n cao vu't va` nga^n da`i trong kho^ng gian. Tu+'c thi` tie^'ng da^n chu'ng tung ho^, ho` he't vang ddo^.ng ca? mo^.t go'c tro+`i.

Mo^.t ddo^.i qua^n di chuye^?n ra tru+o+'c ma(.t, da^~n dda^`u la` ca'c quan thu+o+.ng thu+, phi'a sau la` ca'c vi. dda.i tha^`n cu?a trie^`u ddi`nh. Tha^'y Huy`nh DDe^. tie^'n dde^'n ga^`n, ho. ddo^`ng loa.t bu+o+'c xuo^'ng ngu+.a va` bo? kie^.u, cha('p tay thi le^~.

DDoa`n qua^n quay lu+ng ho^. to^'ng Huy`nh DDe^. va`o kinh. Tre^n ddu+o+`ng, da^n chu'ng va^~n hoan ho^ nhie^.t lie^.t. Co' ngu+o+`i co`n ba`y hu+o+ng a'n, tha('p nhang va'i la.y dde^? ta. o+n tha'i su+. Huy`nh DDe^. cho ngu+.a ddi cha^.m ra?i, vu+`a cha('p tay dda'p le^~ da^n chu'ng hai be^n. Cu+?a tha`nh mo+? ro^.ng. Tre^n bo+` tu+o+`ng tha`nh cao nga^'t, co+` tung bay ru+.c ro+?. Tro^'ng va` ke`n no^?i le^n vang do^.i.

Nghi le^~ ddo'n tie^'p Huy`nh DDe^. tha^.t long tro.ng, chi? ke'm thu? tu.c cu?a hoa`ng dde^'. Chi? co' mo^.t ddie^`u la., tha'i su+ ho^`i kinh la(.ng le? mo^.t mi`nh. Ca'c tu+o+'ng si~ nhi`n ca?nh tha'i su+ dde^`u ca?m tha^'y nga^.m ngu`i.

*

Trie^`u ddi`nh dda~ te^` tu+.u ddo^ng ddu?. Ca'c quan pha^n chia thu+' ba^.c ddu+'ng hai ha`ng. Nhu+~ng ngu+o+`i ca^'p nho? ddu+'ng ga^`n phi'a cu+?a. Ca'c vi. dda.i tha^`n, chu+'c sa('c ca`ng cao ca`ng ddu+'ng ga^`n be^n trong. Nghi le^~ tung ho^ tha^.t long tro.ng. Tro^'ng vu+`a du+'t thi` chuo^ng no^?i le^n ro^.n ra?. Chuo^ng vu+`a im thi` co' tie^'ng ngu+o+`i ho^ lo+'n, mo+`i tha'i su+ va`o trie^`u.

Huy`nh DDe^. ddu+o+.c hai ha`ng ngu+. la^m qua^n hu+o+'ng da^~n va`o ddu+'ng giu+~a trie^`u, ca'ch the^`m ro^`ng chi'n ba^.c chu+`ng hai mu+o+i thu+o+'c.

Tho+`i gian tro^i qua khoa?ng ta`n nu+?a ca^y nhang, co' tie^'ng tro^'ng da'nh do^`n da^.p ro^`i co' ngu+o+` ho^ lo+'n, ba'o hie^.u hoa`ng dde^' gia' la^m.

DDi giu+~a hai ha`ng qua^n ngu+. la^m va` tha'i gia'm cu`ng ti` nu+~ la` mo^.t ngu+o+`i dda`n o^ng ddu+o+.c go.i la` hoa`ng dde^'. O^ng ta chi? khoa?ng ba mu+o+i nhu+ng tro^ng kho^ dde't va` he'o u'a nhu+ mo^.t o^ng gia` sa'u mu+o+i o^'m ye^'u.

Hoa`ng dde^' ddi nhu+ bo+i trong bo^. y phu.c the^u hi`nh ro^`ng hai ma(.t tru+o+'c sau va` vie^`n va`ng ru+.c ro+?. Ma(.t hoa`ng dde^' o^'m, thon da`i, hai go` ma' lo~m xuo^'ng. Co' le~, ma(.t hoa`ng dde^' kho^ng da`i nhu+ng vi` qua' o^'m va` ho^'c ha'c ne^n tro^ng nhu+ va^.y. Hai ma('t hoa`ng dde^' lo+` ddo+`, tha^m qua^`ng, co' le~ do o^ng thie^'u ngu? va` phi' su+'c qua' nhie^`u trong dde^m.

Tuy ddo^.i mu~ na.m va`ng va` co' trang ddie^?m pha^'n son nhu+ng tha^`n sa('c hoa`ng dde^' kho^ng che gia^'u ddu+o+.c ve~ ba.c nhu+o+.c. Hoa`ng dde^' ddi cha^.m kho^ng pha?i vi` muo^'n to? lo^. cung ca'ch ddu+o+`ng be^. cu?a ba^.c chi' to^n, ma` vi` o^ng kho^ng co`n ddu? su+'c.

Khi ddoa`n ngu+o+`i ra to+'i tru+o+'c ba' quan va(n vo~, mo^.t tie^'ng ho^ tha^.t lo+'n ba'o hie^.u hoa`ng thu+o+.ng gia' la^m. Mo.i ngu+o+`i dde^`u qui phu? phu.c, u'p ma(.t xuo^'ng dda^'t.

Hoa`ng dde^' ddu+o+.c di`u ngo^`i xuo^'ng ngai va`ng. Tu+` tre^n ngai chi'n be^. O^ng giu+o+ng ma('t lo+` ddo+` nhi`n xuo^'ng. Tuy dda~ tha^'y Huy`nh DDe^. tro+? ve^` sau na(m na(m chinh chie^'n kho^? nho.c, dda~ de.p xong gia(.c va` an ddi.nh bo+` co~i, nha` vua kho^ng lo^. chu't tha^`n sa('c vui tu+o+i na`o. Hoa`ng dde^' cu+' dde^? Huy`nh DDe^. va` ca'c quan qui` mo.p nhu+ va^.y. Mo^.t ho^`i la^u, y' chu+`ng hoa`ng dde^' bo+'t mo~i sau cuo^.c ha`nh tri`nh tu+` no^.i cung ra trie^`u, o^ng pha^'t tay ra hie^.u. Tu+'c thi`, tie^'ng ho^ ca^'t le^n ba'o cho mo.i ngu+o+`i ddu+'ng da^.y. Ta^'t ca? ba' quan dde^`u tung ho^ va.n tue^'.

DDo+.i mo.i ngu+o+`i ye^n vi., hoa`ng dde^' ke^` mie^.ng va`o tai mo^.t te^n tha'i gia'm no'i nho?. Sau ddo', te^n na`y ddu+'ng tha(?ng ngu+o+`i d'ng da.c no'i:

-- Ho^m nay, tra^?m ra^'t vui mu+`ng cha`o ddo'n tha'i su+ ho^`i kinh. Sau na(m na(m kho^? cu+.c, tha'i su+ dda~ la^.p ne^n co^ng lo+'n cho da^n va` cho nu+o+'c. Co^ng lo+'n na`y, tu+` tho+`i tie^n trie^`u cho to+'i nay, chu+a co' ai sa'nh ki.p. Cho ne^n, tra^?m co' lo+`i ban cho tha'i su+.

Hoa`ng dde^' vu+`a du+'t lo+`i, mo^.t tha'i gia'm kha'c khe^. ne^. bu+ng ca'i khay va`ng ddi to+'i ba bu+o+'c. Te^n tha'i gia'm to gio.ng lu'c na?y cu~ng bu+o+'c theo. Ha('n ca^`m cuo^.n gia^'y bo.c nhung va`ng, gio+ le^n cao, lo+'n tie^'ng no'i:

-- Chie^'u chi? cu?a hoa`ng thu+o+.ng.

Te^n tha'i gia'm vu+`a du+'t lo+`i, ta^'t ca? Mo.i ngu+o+`i trong trie^`u la.i qui` xuo^'ng, gu.c dda^`u la('ng tai nghe.

Te^n tha'i gia'm ddo.c lo+'n, gio.ng cao va` tha^.t ro~:

-- "Hoa`ng dde^' nguye^n nie^n .... na(m thu+' chi'n.

Chie^'u ban cho tha'i su+ Huy`nh DDe^..

Xe't vi` lo`ng trung cu?a tha'i su+ ddo^'i vo+'i tra^?m. Xe't vi` lo`ng ye^u dda^'t nu+o+'c va` thu+o+ng da^n. Xe't vi` co^ng lao ha~n ma~ cu?a tha'i su+ dda~ da^`m mu+a da~i na('ng, nga`y que^n a(n, dde^m kho^ng ngu? trong suo^'t na(m na(m na(`m gai ne^'m ma^.t. Xe't vi` lo`ng trung nghi~a va` can dda?m cu?a tha'i su+. Nay ta ha. chie^'u na`y, phong cho Huy`nh DDe^. chu+'c Tha'i Su+ Ba?o Quo^'c DDa.i Co^ng Tha^`n, ddu+o+.c lu+u giu+~ quye^`n ha.n cao qui' nha^'t cu?a chu+'c vu. tha'i su+. Trong chu+'c vu. na`y, tha'i su+ chi? du+o+'i tra^?m ma` ddu+'ng tre^n ba' quan va` tra(m ho.. Tha'i su+ ddu+o+.c mo.i quye^`n ma(.c hoa`ng ba`o cu?a tra^?m nhu+~ng khi tro+`i dda^'t thi.nh no^., ua^'t khi' lan tra`n. Tha'i su+ ddu+o+.c giu+~ hoa`ng kie^'m va` ddu+o+.c dda(.c quye^`n tie^`n tra?m ha^.u ta^'u. Tha'i su+ ddu+o+.c quye^`n mang kie^'m le^n chi'n be^. ro^`ng va` va`o no^.i cung ba^'t cu+' lu'c na`o. Ve^` chuye^.n ban thu+o+?ng, tha'i su+ ddu+o+.c hu+o+?ng bo^?ng lo^.c cu?a chu+'c vu. va` ta^'t ca? hue^ lo+.i cu`ng thue^' ma' cu?a toa`n bo^. pha^`n dda^'t phi'a Ba('c trong na(m mu+o+i da(.m ca'ch bie^n gio+'i. Mo.i bo^?ng lo^.c ddu+o+.c ban pha't cho tha'i su+ va` ddo+`i ddo+`i con cha'u sau na`y.

Kha^m thu+?.

Hoa`ng dde^' na(m thu+' chi'n."

Huy`nh DDe^. ye^n la(.ng qui` nha^.n chie^'u chi? va` ki'nh ca^?n no'i:
-- DDa ta. hoa`ng thu+o+.ng dda~ ban thu+o+?ng.
Sau lo+`i Huy`nh DDe^. ca? trie^`u ddi`nh im pha(ng pha('c. Mo^.t lu'c sau, hoa`ng dde^' la.i no'i qua gio.ng te^n tha'i gia'm:

-- Chie^'u chi? dda~ ban xong, trie^`u tha^`n ddu+o+.c bi`nh tha^n. Tha'i su+ co`n muo^'n no'i gi` nu+~a kho^ng?

Ba' quan va(n vo~ trong trie^`u la^`n lu+o+.t ddu+'ng le^n. Qui` kha' la^u ne^n co' ke? vu+`a ddu+'ng le^n dda~ su.m xuo^'ng, va`i ngu+o+`i pha?i vi.n nhau cho kho?i nga?.

Huy`nh DDe^. ddu+'ng da^.y, va^~n cu'i dda^`u nhu+ng gio.ng o^ng sang sa?ng vang do^.i ca? cung ddi`nh:

-- Ki'nh thu+a hoa`ng thu+o+.ng, ha. tha^`n vo^ cu`ng ca?m ki'ch lo`ng u+u a'i va` su+. ban thu+o+?ng no^`ng ha^.u cu?a hoa`ng thu+o+.ng. Ha. tha^`n co' nho+' ra(`ng, na(m na(m tru+o+'c, ha. tha^`n co' kha^?n ca^`u hoa`ng thu+o+.ng ban cho mo^.t lo+`i hu+'a.

Hoa`ng dde^' ga^.t dda^`u no'i qua gio.ng te^n tha'i gia'm:

-- Ta va^~n nho+' lo+`i hu+'a a^'y tru+o+'c khi tha'i su+ le^n ddu+o+`ng vie^~n chinh.

-- Ha. tha^`n mong ra(`ng ddu+o+.c phe'p xin mo^.t ye^u ca^`u nhu+ lo+`i hoa`ng thu+o+.ng dda~ hu+'a.

-- Ta dda~ hu+'a thi` giu+~ lo+`i. Ta dda~ no'i ra(`ng, ba^'t cu+' ye^u ca^`u na`o cu?a tha'i su+ ne^'u kho^ng tra'i dda.o ly' la`m ngu+o+`i thi` ta cha^'p thua^.n.

Huy`nh DDe^. ga^.t dda^`u:

-- Ki'nh thu+a hoa`ng thu+o+.ng, ddu'ng nhu+ va^.y.

-- Va^.y thi`, tha'i su+ u+o+'c muo^'n ddie^`u gi`.

-- Ba^?m hoa`ng thu+o+.ng, ha. tha^`n xin ddu+o+.c phe'p tu+` quan va` ta^'t ca? bo^?n lo^.c xin ddu+o+.c pha^n pha't cho da^n nghe`o. Xin be^. ha. mie^~n thue^' cho da^n trong toa`n bo^. da~y dda^'t phi'a Ba('c ca'ch bie^n gio+'i na(m mu+o+i da(.m.

Huy`nh DDe^. vu+`a du+'t lo+`i, ca? trie^`u ddi`nh dde^`u kinh ha~i. Kho^ng ai ngo+` tha'i su+ co' gan kha'ng cu+. le^.nh vua va` da'm tu+` cho^'i mo.i quye^`n uy va` bo^?ng lo^.c lo+'n lao nhu+ va^.y.

Chi'nh hoa`ng dde^' cu~ng kho^ng ngo+` Huy`nh DDe^. ddu+a ra ye^u ca^`u na`y so+'m nhu+ the^'. O^ng nghi~ ra(`ng tru+o+'c sau gi` Huy`nh DDe^. cu~ng muo^'n ddie^`u na`y. Nhu+ng la` con ngu+o+`i, ai kho^ng muo^'n danh va` lo+.i. Suo^'t na(m na(m tro+`i kho^? cu+.c qua' mu+'c, ai cha(?ng muo^'n ddu+o+.c an nha`n va` hu+o+?ng thu. mo^.t tho+`i gian.

Trong khi hoa`ng dde^' co`n pha^n va^n thi` ba' quan va(n vo~ dde^`u kho^ng giu+~ ddu+o+.c im la(.ng. Co' nhie^`u tie^'ng xa^`m xi` lan tra`n trong trie^`u ddi`nh.

Mo^.t lu'c sau hoa`ng dde^' ra le^.nh cho te^n tha'i gia'm lo+'n tie^'ng no'i:

-- Bo^?ng lo^.c cu?a tha'i su+ co' the^? chia cho da^n nghe`o. Thue^' ma' trong toa`n bo^. da~y dda^'t phi'a Ba('c ca'ch bie^n gio+'i na(m mu+o+i da(.m ddu+o+.c mie^~n mu+o+`i na(m cho da^n chu'ng. Nhu+ng tha'i su+ pha?i o+? la.i trie^`u, kho^ng ddu+o+.c tu+` quan.

Huy`nh DDe^. tie^'n le^n hai bu+o+'c:

-- Ki'nh thu+a hoa`ng thu+o+.ng...

Hoa`ng dde^' ga('t go?ng, lo+`i o^ng vu+`a thoa't ra mie^.ng lie^`n ddu+o+.c pha't ngay qua gio.ng te^n tha'i gia'm:

-- Tha'i su+ ba^'t tua^n le^.nh tra^?m la` tra'i vo+'i dda.o ly' la`m ngu+o+`i. Khanh co' bie^'t ca^u trung vo+'i vua la` nhu+ the^' na`o kho^ng?

Huy`nh DDe^. o^n to^`n no'i:

-- Ha. tha^`n cu~ng bie^'t chu't i't nhu+ng xin hoa`ng thu+o+.ng da.y ba?o the^m cho.

-- Qua^n xu+? tha^`n tu+? tha^`n ba^'t tu+? ba^'t trung, ddo' la` y' nghi~a cu?a chu+~ trung ddo^'i vo+'i vua.

Huy`nh DDe^. kha(?ng kha'i no'i:

-- Ha. tha^`n dda~ quye^'t chi' nhu+ va^.y, xin hoa`ng thu+o+.ng chua^?n y cho.

Hoa`ng dde^' vo^? le^n tay vi.n cu?a ngai va`ng, gia^.n dde^'n ta'i ma(.t. O^ng tho+? ho^?n he^?n truye^`n le^.nh cho te^n tha'i gia'm:

-- Tha'i su+ co' bie^'t ca?i le^.nh tra^?m bi. to^.i nhu+ the^' na`o kho^ng?

Huy`nh DDe^. ga^.t dda^`u:

-- Ha. tha^`n bie^'t va` xin cha^'p nha^.n mo.i ha^.u qua?.

Huy`nh DDe^. vu+`a du+'t lo+`i thi` co' mo^.t ngu+. la^m qua^n cha.y va`o phi ba'o vo+'i quan dda.i tha^`n tho^'ng la?nh thi. ve^.. La^.p tu+'c tin truye^`n dde^'n tai vua ngay. Nha` vua ca`ng gia^.n du+~:

-- Kha' khen cho tha'i su+, da'm tra'i le^.nh tra^?m, cho ngu+o+`i le~n va`o kinh tha`nh.

Huy`nh DDe^. vo^.i ca?i cha'nh:

-- Ki'nh thu+a hoa`ng thu+o+.ng, ha. tha^`n ho^`i kinh chi? co' mo^.t mi`nh, kho^ng he^` ra le^.nh cho ai ddi theo hay ddo^.t nha^.p hoa`ng cung.

Vi. dda.i tha^`n tru+o+?ng thi. ve^. la.i ghe' mie^.ng ta^u nho?. Nha` vua ca`ng gia^.n ho+n:

-- Ba te^n nghi.ch ta(.c a^'y la` tu`y tu+o+'ng cu?a tha'i su+ ma`.

Huy`nh DDe^. gia^.t mi`nh, kho^ng ngo+` tu`y tu+o+'ng cu?a o^ng da'm kha'ng le^.nh va` ha`nh ddo^.ng ddie^n cuo^`ng nhu+ va^.y. O^ng vo^.i gia?i thi'ch:

-- Ba ngu+o+`i a^'y dda~ bi. ha. tha^`n tu+o+'c he^'t quye^`n ha`nh va` dduo^?i ra kho?i binh ddo^.i ro^`i.

Hoa`ng dde^' cu+o+`i nha.t, sa('c ma(.t ca`ng u a'm the^m:

-- Ta tin lo+`i tha'i su+. Va^.y thi`, ca'c khanh cho che'm dda^`u ba te^n nghi.ch ta(.c a^'y ngay.

Nha` vua vu+`a du+'t lo+`i thi` mo^.t te^n tha'i gia'm ddu+'ng be^n ca.nh ngai va`ng ne'm mo^.t the? le^.nh xuo^'ng the^`m ro^`ng. Vi. dda.i tha^`n tru+o+?ng thi. ve^. lie^`n bu+o+'c to+'i lu+o+.m le^.nh ba`i ro^`i la^.t dda^.t ddi ra kho?i trie^`u.

Huy`nh DDe^. ca('n ra(ng, nha^'t tho+`i kho^ng nghi~ ra ca'ch na`o dde^? cu+'u ba tu`y tu+o+'ng. Nha` vua la.nh lu`ng ho?i:

-- Tha'i su+ co' ho^`i ta^m suy nghi~ la.i hay kho^ng? Ne^'u tha'i su+ chi.u o+? la.i trie^`u vo+'i tra^?m thi` ba te^n nghi.ch ta(.c a^'y ddu+o+.c tha ngay.

Huy`nh DDe^. lu+o+~ng lu+. dda'p:

-- Xin be^. ha. cho ha. tha^`n suy nghi~, ho^m sau se~ tra? lo+`i.

Hoa`ng dde^' nghie^'n ra(ng, tho+? ho^?n he^?n:

-- Kha' khen cho tha'i su+, da'm ca?i le^.nh ro^`i toan ti'nh qua ma(.t tra^?m hay sao? Ba^y gio+`, tha'i su+ suy nghi~ ddi. Tho+`i gian chi? ddu+o+.c ta`n nu+?a ca^y nhang tho^i.

Mo^.t te^n tha'i gia'm cho ngu+o+`i ddo^'t nhang ro^`i ddem dda(.t tru+o+'c ma(.t Huy`nh DDe^..

Ca? trie^`u ddi`nh dde^`u im la(.ng. Huy`nh DDe^. ddu+'ng nhi`n kho'i nhang bay ma` lo`ng lo la('ng cho tu`y tu+o+'ng. O^ng nho+' nhu+~ng nga`y ho. ddo^`ng cam chi.u kho^? nho.c va` hi sinh ca? ti'nh ma.ng dde^? xo^ng pha ngoa`i tra^.n ddi.a. Co' la^`n, mo^.t tu`y tu+o+'ng ddu+a ca? tha^n mi`nh ra ddo+~ te^n cho o^ng. May ma('n, te^n xuye^n qua ba? vai ne^n ngu+o+`i tu`y tu+o+'ng kho^ng che^'t. Tuy va^.y, ma'u ma^'t nhie^`u khie^'n ha('n suy nhu+o+.c dde^'n ca? tha'ng tro+`i.

Co`n hoa`ng dde^' ngo^`i tre^n ngai va`ng ho^`i la^u, qua' me^.t mo~i, ma('t lim dim nhu+ muo^'n ngu?. Nhang cha'y ga^`n pha^n nu+?a ma` Huy`nh DDe^. chu+a ti`m ra phu+o+ng ke^' gi` dde^? cu+'u ba tu`y tu+o+'ng. O^ng ddang so^'t ruo^.t thi` te^n tha'i gia'm no'i nh' va`o tai hoa`ng dde^' nhu+ nha('c nho+? tho+`i gian sa('p he^'t.

Hoa`ng dde^' ga^.t dda^`u, ddi.nh ra le^.nh xu+? tra?m thi` quan dda.i tha^`n tho^'ng la?nh thi. ve^. ho+'t ha~i cha.y va`o. Qua^`n a'o ha('n bi. ca('t na't, mu~ ro+i ma^'t tu+. lu'c na`o, co`n to'c bi. ma^'t tu+`ng ma?ng lo^. ca? da dda^`u.

Trie^?u ddi`nh ddang kinh hoa`ng kho^ng bie^'t chuye^.n gi` xa?y ra thi` mo^.t tha'i gia'm cha.y dde^'n be^n ca.nh quan tho^'ng la?nh thi. ve^. nha^.n tin ro^`i tro+? le^n ba^?m vo+'i vua.

Hoa`ng dde^' ddu+o+.c tin, gia^.n dde^'n rung ra^?y cha^n tay:

-- Hay cho tha'i su+, da'm cho^'ng le^.nh vua cho ngu+o+`i pha' pha'p tru+o+`ng, cu+'u to^.i nha^n. Qua^n dda^u, tro'i tha'i su+ la.i cho ta.

Qua^.n thi. ve^. ddu+'ng hai be^n be^. ro^`ng nha^'t loa.t ru't gu+o+m ra. So^' co`n la.i o+? chung quanh dde^`u tra te^n va`o cung, chi~a va`o ngu+o+`i Huy`nh DDe^.. Nhu+ng ta^'t ca? chu+a da'm ha`nh ddo^.ng.

Huy`nh DDe^. la(?ng la(.ng co+?i a'o tra^.n be^n ngoa`i. Ba' quan va(n v' dde^`u gia^.t mi`nh vi` phi'a trong la` hoa`ng ba`o cu?a vua, co' the^u ro^`ng va`ng tha^.t uy nghi va` lo^.ng la^?y. Theo truye^`n tho^'ng tu+` nhie^`u ddo+`i tru+o+'c, tha^'y hoa`ng ba`o nhu+ tha^'y vua ne^n dda'm qua^n dde^`u ha. gu+o+m va` cung te^n xuo^'ng.

Hoa`ng dde^' cu~ng lu+o+~ng lu+. chu+a bie^'t la`m sao vi` hoa`ng ba`o a^'y la` trang phu.c cu?a tie^n dde^'. Tha^'y a'o nhu+ tha^'y cha, ne^'u hoa`ng dde^' ra le^.nh che'm va`o a'o co' kha'c na`o xu'c pha.m dde^'n tha^n phu..

Trong khi mo.i ngu+o+`i ngo+ nga'c kho^ng bie^'t su+. vie^.c se~ xa?y ra nhu+ the^' na`o thi` Huy`nh DDe^. la.nh lu`ng no'i:

-- Ha. tha^`n dda~ kha'ng le^.nh hoa`ng thu+o+.ng tha^.t dda'ng to^.i che^'t. Ha. tha^`n dda^u da'm la^'y a'o na`y dde^? che tha^n.

No'i xong Huy`ng DDe^. co+?i no^'t bo^. hoa`ng ba`o tre^n ngu+o+`i ro^`i bu+o+'c to+'i dda(.t du+o+'i be^. ro^`ng. Ba^y gio+` kho^ng co`n gi` tre^n ngu+o+`i o^ng, ngoa`i qua^`n tra^.n be^ be^'t bu.i ddu+o+`ng.

Ma(.c du` tuo^?i dda~ ba?y mu+o+i nhu+ng Huy`nh DDe^. va^~n tra'ng kie^.n va` kho?e ma.nh. Ngu+o+`i o^ng ga^n guo^'c, ba('p thi.t no^?i cuo^`n cuo^.n, da ma`u ddo^`ng bo'ng ngo+`i du+o+'i a'nh sa'ng cung ddi`nh.

Huy`nh DDe^. ddu+'ng giu+~a trie^`u, cha('p tay la.y ta. hoa`ng dde^' va` va'i cha`o mo.i ngu+o+`i:

-- Xin hoa`ng thu+o+.ng ba?o tro.ng va` chu+ vi. o+? la.i an vui, ha. tha^`n xin ca'o lui.

Huy`nh DDe^. chu+a ki.p du+'t lo+`i thi` gio.ng te^n tha'i gia'm he't lo+'n:

-- Qua^n dda^u, ba('t pha?n nghi.ch la.i.

Le^.nh vu+`a ban ra, ngu+. la^m qua^n trong ngoa`i dde^`u ke'o ro^'c va`o bao ki'n be^. ro^`ng va` va^y bo.c Huy`nh DDe^. va`o giu+~a. DDo^. chu+`ng ha`ng ma^'y tra(m ngu+. la^m qua^n vu+`a quo+ gu+o+m vu+`a giu+o+ng cung nha('m va`o Huy`nh DDe^..

Ti`nh hi`nh qua' nguy nga^.p, Huy`nh DDe^. chi? ca^`n nhuc nhi'ch hay co' mo^.t cu+? ddo^.ng gi` thi` ha`ng tra(m mu~i te^n se~ lie^n tu.c bay dde^'n ca('m va`o ngu+o+`i o^ng la^.p tu+'c.

Vi. dda.i tha^`n tho^'ng la?nh thi. ve^. la lo+'n:

-- Tha'i su+ ha~y dda^`u ha`ng, mau cu'i dda^`u chi.u tro'i.

Huy`nh DDe^. nhi`n quanh kho^ng dda'p. Trong khi ti`nh hi`nh ddang kha^?n ca^'p cho+.t qua^n bao va^y ta'ch ra va` co' hai ngu+o+`i tha^'p lu`n cha.y va`o be^n trong vo`ng va^y. Huy`nh DDe^. tha^'y hai ngu+o+`i na`y ma(.c a'o dda.i tha^`n, tuo^?i qua' lu.c tua^`n. Ho. di chuye^?n ba(`ng hai tay nhu+ng ddi ra^'t nhanh, thoa'ng mo^.t ca'i dda~ cha.y va`o giu+~a vo`ng va^y.

Hai ngu+o+`i ngo^`i be^.t xuo^'ng sa`n ga.ch, cha('p tay va'i cha`o Huy`nh DDe^.:

-- Tha'i su+ co`n nho+' chu'ng to^i hay kho^ng?

Huy`nh DDe^. nga('m ho. mo^.t lu'c mo+'i nha^.n ra hai ngu+o+`i la` Ta? Hu+~u Su+' Gia? na(m xu+a. Hai ngu+o+`i dda~ bi. Huy`nh DDe^. chi? ddie^?m cho thuo^.c ha. la` Du~ng Tu+o+'ng ca('t ddu+'t nhu+o+.ng cha^n cu?a ho.. Khi tro+? ve^` trie^`u hai ngu+o+`i va^~n ddu+o+.c tro.ng du.ng nhu+ng tro+? tha`nh quan va(n. Tuy va^.y, vo~ co^ng cu?a ho. va^~n co`n ra^'t gio?i.

Ta? Hu+~u Su+' Gia? cu'i dda^`u no'i:

-- Ki'nh cha`o Tha'i Su+, chu'ng to^i ha(`ng ca?m ki'ch nghi~a khi' va` can tru+o+`ng cu?a nga`i. Na(m xu+a, vi` nhie^.m vu. chu'ng to^i dda~ phu.c thuo^'c la`m ma^'t co^ng lu+.c cu?a nga`i, tha^.t dda('c to^.i. Ho^m nay, anh em to^i xin cu`ng che^'t vo+'i nga`i cho tro.n dda.o.

Huy`nh DDe^. lo+'n tie^'ng cu+o+`i:

-- To^i chi? ddie^?m cho thuo^.c ha. ca('t ddu+'t nhu+o+.ng cha^n, bie^'n hai vi. tha`nh ngu+o+`i ta`n phe^', to^.i na(.ng la('m. Co^ng lu+.c cu?a to^i chi? ma^'t ta.m tho+`i, dda^u co' gi` quan tro.ng. Thuo^.c ha. cu?a to^i dda~ ma^'t ro^`i, nay to^i xin ta. lo^~i vo+'i hai vi..

Huy`nh DDe^. vu+`a cu'i dda^`u cha`o thi` Ta? Su+' Gia? no'i nho?:

-- Anh em chu'ng to^i se~ la(n xa?, che'm va`o cha^n ngu+. la^m qua^n. Chu'ng lo cho^'ng ddo+~ se~ kho^ng ba('n te^n ddu+o+.c, lu'c ddo' nga`i ti`m ddu+o+`ng thoa't tha^n.

Huy`nh DDe^. cu+o+`i ha`o sa~ng:

-- Hai vi. cu`ng ddi vo+'i ta.i ha. chu+'. Ta kho^ng bo? ddi mo^.t mi`nh dda^u.

Hu+~u Su+' Gia? nghie^m gio.ng:
-- Chu'ng ta kho^ng co`n tho+`i gio+` nu+~a, xin tha'i su+ ddu+`ng ca^u ne^. tie^?u tie^'t, sinh me^.nh cu?a nga`i la` quan tro.ng.

Hu+~u Su+' Gia? vu+`a du+'t lo+`i, tu+'c thi` hai ngu+o+`i ru't ddo^i ddoa~n kie^'m, vu+`a la(n tro`n vu+`a che'm va`o cha^n dda'm ngu+. la^m qua^n.

Vi. tru+o+?ng toa'n thi. ve^. la lo+'n:

-- Ta? Hu+~u Su+' Gia? theo pha?n nghi.ch, ta^'n co^ng mau.

Le^.nh vu+`a ban ra thi` ha`ng tra(m gu+o+m ddao va` te^n ba('n ra nhu+ mu+a ba~o. Hai ddo^i ddoa~n kie^'m cu?a Ta? Hu+~u Su+' Gia? chi? khua^'y ddo^.ng ddu+o+.c mo^.t ho^`i thi` ca? hai bi. tru'ng te^n va` bi. gu+o+m ddao ba^`m na't nhu+ tu+o+ng.

Huy`nh DDe^. lui nhanh ra sau, cu+o+'p ngay gu+o+m cu?a mo^.t ngu+. la^m qua^n. O^ng mu'a ti't gu+o+m ta.o tha`nh mo^.t vo`ng tu+o+`ng ca?n chung quanh. Ma^'y ddo+.t te^n dda^`u dde^`u bi. gu+o+m Huy`nh DDe^. ga.t pha(ng ddi.

Qua^n ngu+. la^m ke'o to+'i ca`ng lu'c ca`ng ddo^ng. Mo^.t ma(.t chu'ng pho` hoa`ng dde^' tho^'i lui ra sau, mo^.t ma(.t chia phie^n nhau ba('n te^n tu+`ng loa.t va`o ngu+o+`i Huy`nh DDe^..

Ba' quan va(n vo~ da.t ra hai be^n tu+o+`ng. Ho. nhi`n ca?nh chie^'n dda^'u ma` nga^.m ngu`i. Kho^ng ai ngo+` trie^`u ddi`nh tra? Co^ng cho Tha'i Su+ ta`n te^. nhu+ va^.y. Mo.i ngu+o+`i dde^`u bie^'t, kho^ng bao la^u nu+~a, Huy`nh DDe^. se~ kie^.t su+'c va` che^'t trong loa.n mu+a te^n.

Trong lu'c mo.i ngu+o+`i dde^`u chu' mu.c va`o tra^.n chie^'n thi` ba^'t ngo+` tu+` ngoa`i cu+?a ddie^.n co' mo^.t bo'ng dden lao va`o. Ngu+o+`i na`y dda.p le^n dda^`u ca'c dda.i tha^`n va` tu+o+'ng si~ ma` cha.y nhu+ bay va`o trong.

Ngu+o+`i na`y va`o dde^'n giu+~a ddie^.n thi` be^n ngu+. la^m qua^n tro^ng tha^'y ddu+o+.c. Ho. chia lu+.c lu+o+.ng, quay sang ba('n te^n ve^` phi'a ngu+o+`i a^'y nhu+ mu+a.

Ngu+o+`i la. dda.p tre^n dda^`u quan qua^n, bay nha?y, lu+o+.n nhu+ chim bay. Bao nhie^u te^n ba('n dde^`u tru+o+.t ra khoa?ng kho^ng. Co' va`i mu~i te^n ro+i xuo^'ng tru'ng ma^'y quan dda.i tha^`n khie^'n ho. ke^u la tha?m kho^'c.

Bay nha?y mo^.t lu'c, bo^~ng nhie^n ngu+o+`i a^'y ha. mi`nh xuo^'ng tha^'p. Chi? nghe mo^.t dda.i tha^`n the't lo+'n ro^`i trie^`u phu.c cu?a o^ng ta bi. co+?i tung ra. Thi` ra ngu+o+`i la. du`ng ta^'m trie^`u phu.c vu+`a bay lu+o+.n vu+`a cuo^'n hu't he^'t ca'c te^n ba('n va`o ddo'.

Ca`ng lu'c ngu+o+`i a^'y ca`ng tie^'n ga^`n ve^` phi'a hoa`ng dde^'. Bo.n ngu+. la^m qua^n ro+`i bo? Huy`nh DDe^. dde^? tie^'p cu+'u vua. Bo.n chu'ng xe^'p tha`nh nhie^`u lo+'p va^y ki'n la^'y hoa`ng dde^'. Gu+o+m gia'o du+.ng le^n tua tu?a co`n cung te^n ba('n ra lie^n tu.c. Nhu+ng ngu+o+`i la. tie^'n dde^'n ca`ng nhanh. O^ng ta bay nha?y thoa(n thoa('t, khi lu+o+.n qua phi'a, na`y lu'c chao qua be^n kia, vu+`a di chuye^?n vu+`a tu+o+'c ddoa.t he^'t vu~ khi' cu?a bo.n ngu+. la^m qua^n.

Huy`nh DDe^. tha^'y vo`ng va^y thu+a da^`n, so^' lu+o+.ng te^n ba('n cu~ng gia?m ddi. O^ng nhi`n tha^n pha'p cu?a ngu+o+`i la. bie^'t ngay la` La~o Cuo^`ng. Bo+?i vi` tre^n ddo+`i na`y, kho^ng ai co' ta`i tri' va` vo~ thua^.t sa'nh ba(`ng la~o. Co' the^? no'i ra(`ng, La~o Cuo^`ng dda~ vu+o+.t kh'i kha? na(ng gio+'i ha.n cu?a con ngu+o+`i.

Khi nghe tin ca'c tu`y tu+o+'ng ddu+o+.c gia?i thoa't, Huy`nh DDe^. dda~ ddoa'n bie^'t ke? ra tay la` La~o Cuo^`ng. Ba^y gio+` tha^'y tha^n pha'p cu?a ngu+o+`i ma(.c a'o dden Huy`nh DDe^. mo+'i bie^'t ro~ ho+n, tuo^?i ta'c kho^ng la`m suy gia?m na(ng lu+.c cu?a la~o.

La~o Cuo^`ng ca`ng tie^'n ga^`n hoa`ng dde^' thi` bo.n ngu+. la^m qua^n ca`ng ho^'t hoa?ng. Tha^n pha'p la~o nhu+ kho'i bay hu+ a?o. Gu+o+m gia'o va` te^n kho^ng the^? na`o ba('n tru'ng tha^n ngu+o+`i La~o Cuo^`ng ddu+o+.c. Cha(?ng nhu+~ng gu+o+m ddao hay gia'o te^n bi. tu+o+'c ddoa.t ma` ca? tha^n ngu+o+`i bo.n ngu+. la^m qua^n cu~ng bi. ne'm tung ra ngoa`i.

Lu'c ba^'y gio+` toa`n bo^. ngu+. la^m qua^n, thi. ve^., va` ca? lu+.c lu+o+.ng ba?o ve^. be^n ngoa`i kinh tha`nh cu~ng ddu+o+.c trie^.u ta^.p ga^'p ru't ve^` hoa`ng cung dde^? cu+'u gia' hoa`ng dde^'. Bo.n dda.i tha^`n cu`ng ba' quan va(n dde^`u ru't cha.y ra Kho?i trie^`u ddi`nh.

Qua^n cu?a trie^`u ddi`nh dda~ ke'o ve^` ha`ng va.n ngu+o+`i. Chu'ng bao va^y dden ki'n ca? hoa`ng cung. So^' lu+o+.ng cung n' ba('n le^n tu+o+?ng dde^'n ruo^`i muo^~i cu~ng kho^ng thoa't che^'t.

Ba^'y gio+`, trong cung ddie^.n, hoa`ng dde^' hoa?ng ho^'t chui to.t xuo^'ng be^n du+o+'i ngai va`ng. Bo.n ngu+. la^m qua^n bi. ne'm ra ngoa`i ga^~y tay, u dda^`u, cha?y ma'u, na(`m re^n la tha^.t tha?m thie^'t.

La~o Cuo^`ng ne'm no^'t ma^'y te^n qua^n co`n la.i ro^`i thua^.n tay na('m go't cha^n hoa`ng dde^' lo^i tuo^.t ra ngoa`i. Kinh ha~i to^.t cu`ng, hoa`ng dde^' run ra^~y tie^?u u+o+'t ca? hoa`ng ba`o.

Bo.n qua^n si~ ba?o ve^. tha^'y hoa`ng dde^' lo.t va`o tay ddi.ch, vo^.i ddo^`ng loa.t lui ra xa.

La~o Cuo^`ng na('m go't cha^n xa'ch bo^~ng hoa`ng dde^' le^n, dda^`u chu'i xuo^'ng dda^'t. La~o dda.p cha^n le^n ngai va`ng bay bo^?ng le^n kho^ng. Ro^`i cu+' the^' la~o dda.p le^n dda^`u bo.n qua^n si~ vu+`a cha.y vu+`a ho^ lo+'n:

-- DDu+'a na`o ba('n te^n tru'ng hoa`ng dde^' se~ bi. tru di tam to^.c.
Tha^'y hoa`ng dde^' bi. xa'ch ru? ru+o+.i, kho^ng bie^'t so^'ng che^'t ra sao, bo.n ngu+. la^m qua^n kinh khie^'p kho^ng he.n ma` cu`ng ha. gu+o+m gia'o va` cung te^n xuo^'ng mo^.t lu+o+.t.

Ba^'y gio+` qua^n si~ ke'o ve^` va^y ki'n hoa`ng cung tru`ng tru`ng ddie^.p ddie^.p. Nhu+ng ha`ng va.n ngu+o+`i dde^`u ni'n la(.ng, ddu+'ng im ba^'t ddo^.ng. Chu'ng tha^'y hoa`ng dde^' bi. ke? ddi.ch xa'ch lu?ng la(?ng tre^n kho^ng trung. Hoa`ng ba`o va`ng ru+.c pha^'t pho+'i bay theo nhi.p bay nha?y cu?a La~o Cuo^`ng.

Tay xa'ch hoa`ng dde^', La~o Cuo^`ng cha.y bay ve^` phi'a Huy`nh DDe^.. La~o ca^'t tie^'ng cu+o+`i sung ma~n:

-- Ta giu+~ hoa`ng dde^' cu?a ca'c ngu+o+i mo^.t lu'c tho^i. DDu+'a na`o muo^'n bay dda^`u thi` ba('n cung no? va`o dda^y.

Bo.n quan qua^n ni'n khe, kho^ng da'm cu+? ddo^.ng ne^n La~o Cuo^`ng ung dung vu+`a cha.y vu+`a no'i. Thoa'ng mo^.t ca'i la~o dda~ tie^'n sa't ga^`n Huy`nh DDe^.. Hai tha^`y tro` ha`ng ddo^.ng tha^.t a(n kho+'p. Huy`nh DDe^. nha?y le^n cao ba'm va`o vai La~o Cuo^`ng. Mo^.t tay na('m go't cha^n hoa`ng dde^', mo^.t tay la~o na('m ngay tha('t lu+ng Huy`nh DDe^..
Hai ngu+o+`i cu+' the^', dda.p le^n dda^`u dda'm quan qua^n ma` cha.y bay ra ngoa`i. Huy`nh DDe^. dda~ ma^'t a'o, o+? tra^`n tru`ng tru.c, da na^u ddo^`ng bo'ng ngo+`i du+o+'i a'nh ma(.t tro+`i. Co`n La~o Cuo^`ng ra^u to'c tra('ng xo'a bay pha^'t pho+'i theo gio'. Tro^ng La~o Cuo^`ng kho^ng kha'c chi mo^.t ba^.c tie^n o^ng gia'ng pha`m ddang bay tro+? ve^` tro+`i.

La~o Cuo^`ng vu+`a cha.y nhu+ bay vu+`a no'i lo+'n:

-- Ca'c ngu+o+i ha~y mang kie^.u ra bo+` so^ng ma` ru+o+'c vua cu?a ca'c ngu+o+i ve^`.

Tie^'ng la~o sang sa?ng vang ddo^.ng ca? kinh tha`nh. Bo.n quan qua^n tha^'y La~o Cuo^`ng mang hai ngu+o+`i ma` cu+' bay lo+ lu+?ng tre^n dda^`u chu'ng. Ba^y gio+` la.i nghe a^m thanh vang ddo^.ng lu`ng bu`ng ca? ma`ng nhi~ ne^n khie^'p ha~i, ddo^`ng loa.t cha('p tay va'i ta.. Co' ke? co`n qui` xuo^'ng, su.p la.y, da^.p dda^`u dde^'n cha?y ma'u.

Tro+`i dda~ ve^` chie^`u, na('ng va`ng chie^'u loang loa'ng tre^n co+ gia'p cu?a quan qua^n. Bo'ng La~o Cuo^`ng y nhu+ ca'nh chim dden tuye^`n ddang mang hoa`ng dde^' va` tha'i su+ bay tha(?ng ve^` phi'a ma(.t tro+`i.

Hoa`ng dde^' va` tha'i su+ nghe gio' u` u` be^n tai ddo^`ng tho+`i vo+'i tie^'ng La~o Cuo^`ng vang le^n tra^`m a^'m:

-- Na(m ma`u khie^'n ma('t ngu+o+`i ta mu`. Na(m tie^'ng khie^'n tai ngu+o+`i ta ddie^'c. Na(m vi. khie^'n mie^.ng ngu+o+`i ta sai la^`m. Co^ng danh tranh thu? khie^'n lo`ng ngu+o+`i cuo^`ng loa.n. Cu?a ca?i kho' kie^'m khie^'n ddu+'c ha.nh ngu+o+`i ta hu+ ho?ng. Bo+?i va^.y, ta pha?i vi` lo`ng chu+' kho^ng vi` ma('t. Pha?i bie^'t bo? chuye^.n kia ma` giu+~ la^'y ddie^`u na`y.

Gio.ng La~o Cuo^`ng vang le^n tra^`m buo^`n trong gio'. Thoa'ng cho^'c, kinh tha`nh dda~ khua^'t o+? cuo^'i cha^n tro+`i. Tru+o+'c ma(.t, do`ng so^ng xanh tha(?m hie^.n ra va` tie^'ng so'ng nu+o+'c nhi.p nha`ng va(?ng la.i.

Tie^'ng La~o Cuo^`ng va^~n ca^'t le^n tra^`m dde^`u....

-- "Na(m ma`u khie^'n ma('t ngu+o+`i ta mu`. Na(m tie^'ng khie^'n tai ngu+o+`i ta ddie^'c. Na(m vi. khie^'n mie^.ng ngu+o+`i ta sai la^`m...."